Дражэ́ ’дражэ’ (БРС). Рус. драже́, укр. драже́. Запазычанне (праз рус. мову) з франц. dragée ’тс’. Гл. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 182.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дуст ’дуст’ (БРС). Рус. дуст, бел. дуст. Запазычанне праз рус. мову з англ. dust ’тс’. Падрабязней Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 214.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дырыжа́бль ’дырыжабль’ (БРС). Рус. дирижа́бль, укр. дирижа́бль. Запазычанне (праз рус. мову) з франц. dirigeable ’тс’. Гл. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 127.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кі́рза 1 ’заменнік скуры’ (ТСБМ). Праз рус. кирза ад англ. kersey ’тс’ (Шанскі, 2, 135).
Кі́рза 2 ’гірса’ (ТС, Шатал.). Гл. гірса.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ізалява́ць. Праз польск. izolować з франц. isoler, якое ўзыходзіць да вульг.-лац. isula < лац. insula ’востраў’. SWO 319; Шанскі, 2, I, 39.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Інжы́р, рус. инжи́р, укр. інжи́р. Запазычанне з цюркскіх моў. Фасмер, 2, 133; Шанскі, 2, I, 77; Крукоўскі, Уплыў, 73 (праз рускую мову).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жы́вапіс ’від выяўленчага мастацтва’ (ТСБМ). Рус. (з 1704 г.) жи́вопись, укр. жи́вопис, славен. živopis (< ст.-слав., Плетаршнік), серб.-харв. жи̏вопӣс, балг. живопѝс (з 1843 г.), макед. живопис ’тс’. Ц.-слав., ст.-рус. живописьць (1097 г.), живописъ ’мастак’, живописати. Рус., паводле Шанскага, словаўтваральная калька з грэч. ζωγραφία (Шанскі, РЯШ, 1956, 4, 57; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 290). Бел. слова, відаць, з рус. у XX ст.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ава́нс. Новае запазычанне з рускай мовы (як тэрмін). У рускай мове ў пачатку XIX ст. з французский avance (avancer), Шанскі, 1, А, 24.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Акт, актавы, ст.-бел. актъ ’акт, дакумент’ (1536) (Булыка, Запазыч.). Запазычанне з лац. actus, якое да agere ’дзейнічаць’. Параўн. Шанскі, 1, А, 67.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Акты́ўны. Запазычанне 20–30‑х гадоў XX ст. з рускай мовы (Гіст. лекс., 272). Рус. активный з франц. actif (Шанскі, 1, А, 69).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)