Ізалява́ць. Праз польск. izolować з франц. isoler, якое ўзыходзіць да вульг.-лац. isula < лац. insula ’востраў’. SWO 319; Шанскі, 2, I, 39.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Інжы́р, рус. инжи́р, укр. інжи́р. Запазычанне з цюркскіх моў. Фасмер, 2, 133; Шанскі, 2, I, 77; Крукоўскі, Уплыў, 73 (праз рускую мову).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жы́вапіс ’від выяўленчага мастацтва’ (ТСБМ). Рус. (з 1704 г.) жи́вопись, укр. жи́вопис, славен. živopis (< ст.-слав., Плетаршнік), серб.-харв. жи̏вопӣс, балг. живопѝс (з 1843 г.), макед. живопис ’тс’. Ц.-слав., ст.-рус. живописьць (1097 г.), живописъ ’мастак’, живописати. Рус., паводле Шанскага, словаўтваральная калька з грэч. ζωγραφία (Шанскі, РЯШ, 1956, 4, 57; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 290). Бел. слова, відаць, з рус. у XX ст.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ава́нс. Новае запазычанне з рускай мовы (як тэрмін). У рускай мове ў пачатку XIX ст. з французский avance (avancer), Шанскі, 1, А, 24.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Акт, актавы, ст.-бел. актъ ’акт, дакумент’ (1536) (Булыка, Запазыч.). Запазычанне з лац. actus, якое да agere ’дзейнічаць’. Параўн. Шанскі, 1, А, 67.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Акты́ўны. Запазычанне 20–30‑х гадоў XX ст. з рускай мовы (Гіст. лекс., 272). Рус. активный з франц. actif (Шанскі, 1, А, 69).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аўтама́т (БРС). Запазычана з рускай мовы (Крукоўскі, Уплыў, 83), дзе з франц. automate (грэч. αὐτόματος) ’які дзейнічае сам’, гл. Шанскі, 1, А, 33.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Барха́н. Рус. барха́н, укр. барха́н. Запазычанне з казах. barχan (гл. Фасмер, 1, 129, там і літ-pa). Гл. яшчэ Шанскі, 1, Б, 49.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Барыка́да. Рус. баррика́да, укр. барика́да. Запазычанне з франц. мовы: франц. barricade ’тс’. Фасмер, 1, 128; Шанскі, 1, Б, 48 (там і храналагічныя даныя).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Блінда́ж (БРС). Рус. блинда́ж, укр. блінда́ж. Запазычанне з франц. blindage (< blinder ’рабіць незаметным’). Фасмер, 1, 175; Праабражэнскі, 1, 30; Шанскі, 1, Б, 141.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)