дыябе́т, ‑у, М ‑беце, м.

Рад хвароб, якія суправаджаюцца выдзяленнем вялікай колькасці мачы.

•••

Цукровы дыябет — хвароба, якая характарызуецца павелічэннем цукру ў крыві і ў мачы; цукровая хвароба.

[Грэч. diabētēs.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прамянёвы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да праменя (у 2 знач.).

2. Які разыходзіцца з адной кропкі ў выглядзе праменяў. Прамянёвая сіметрыя.

•••

Прамянёвая хвароба гл. хвароба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

закаране́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. Трывала замацавацца, укараніцца.

Хвароба закаранела.

2. у чым. Поўнасцю аддацца якім-н. звычкам.

З. у сваіх прывычках.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

залату́ха, -і, ДМ -ту́се, ж.

Дзіцячая хвароба, якая суправаджаецца агульным знясіленнем, высыпкай на целе і пад.

|| прым. залату́шны, -ая, -ае.

Залатушнае дзіця.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

знясі́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак., каго (што).

Зрабіць бяссільным, аслабіць.

Хвароба яго знясіліла.

|| незак. знясі́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. знясі́ленне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ціпу́н, -а́, м.

Хвароба птушак — храсткаваты нараст на канцы языка.

◊

Ціпун на язык каму — нядобрае пажаданне таму, хто сказаў што-н. непажаданае, непрыемнае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нежада́ны, -ая, -ае.

1. Непадыходзячы, такі, які не апраўдвае спадзяванняў.

Нежаданая кандыдатура.

2. Непрыемны, шкодны.

Хвароба выклікала нежаданыя ўскладненні.

|| наз. нежада́насць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прылі́пчывы, -ая, -ае.

1. Які лёгка прыліпае.

Прыліпчывая гліна.

Прыліпчывая хвароба (перан.: заразная; разм.).

2. перан. Надакучлівы, неадчэпны (разм.).

|| наз. прылі́пчывасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пра́нцы, ‑аў; адз. няма.

Разм. Заразная венерычная хвароба; сіфіліс.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

dolegliwość

ж. хвароба; недамаганне

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)