ВЕ́НЫ,

крывяносныя сасуды, па якіх кроў цячэ да сэрца ад органаў і тканак. Усе вены, акрамя лёгачных і пупочнай, нясуць вянозную кроў. Па венах пераносяцца пажыўныя рэчывы са страўнікава-кішачнага тракту і гармоны з залоз унутранай сакрэцыі, а з тканак арганізма выдаляюцца вуглякіслы газ і інш. прадукты распаду. Самыя вялікія вены ў арганізме чалавека — полыя верхняя і ніжняя. Яны ўпадаюць у правае перадсэрдзе. Ціск і скорасць руху крыві ў венах ніжэйшыя, а ёмістасць удвая большая, чым у артэрыях. Вялікая роля ў гемадынаміцы вянознай крыві належыць клапанам, якія ўяўляюць сабой складкі ўнутранай абалонкі вен. Сценкі вен складаюцца з трох слаёў: унутранага — з эпітэлію і злучальнай тканкі, сярэдняга — з гладкіх мышцаў, вонкавага — са злучальнай тканкі, у якой шмат эластычных валокнаў. Гл. таксама Крывяносная сістэма.

т. 4, с. 91

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГРАНУЛЁМА

(ад лац. granulum зярнятка + ...ома),

ачаговае разрастанне запаленчага паходжання клетак маладой злучальнай тканкі ў выглядзе невял. вузельчыка. Найчасцей бывае пры інфекц. працэсах (туберкулёз, сіфіліс, праказа, бруцэлёз, тулярэмія, актынамікоз), калагенавых хваробах і на месцы, куды трапілі ў арганізм іншародныя целы. Некаторыя гранулёмы маюць спец. назвы (пры туберкулёзе — бугарок, пры сіфілісе — гума).

т. 5, с. 409

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

астэацы́ты

(ад астэа- + -цыты)

клеткі касцявой тканкі, якія ўтвараюцца ў працэсе яе развіцця з астэабластаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

атэлекта́з

(ад гр. ateles = няпоўны + ektasis = расцягванне)

ападзенне лёгачнай тканкі пры адсутнасці ў альвеолах паветра.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гапластэмані́я

(ад гр. haploos = адзіночны, просты + stemon = аснова тканкі)

наяўнасць аднаго кола тычынак у кветцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

інкапсуля́цыя

(ад ін- + капсула)

утварэнне шчыльнай абалонкі са злучальнай тканкі вакол іншародных для арганізма рэчываў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

метры́т

(ад гр. metria = матка)

мед. запаленне мышачнай тканкі сценкі маткі, звычайна як вынік эндаметрыту.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

неаплазі́я

(ад неа- + гр. plasis = узнікненне)

паталагічнае злаякаснае новаўтварэнне тканкі ў арганізме; пухліна (параўн. метаплазія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

нефрасклеро́з

(ад нефра- + скпероз)

ушчыльненне і зморшчванне ныркі ў выніку разрастання ў ёй злучальнай тканкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АПАСПАРЫ́Я

(ад апа... + спора),

развіццё гаметафіта ў некаторых вышэйшых раслін з вегетатыўнай клеткі спарафіта без утварэння спораў (гаплоіднай фазы развіцця). Напр., зарастка папараці з тканкі або ножкі спарангія; развіццё зародкавага мяшка ў пакрытанасенных з клетак семязавязі (нуцэлуса і інш.) без рэдукцыйнага дзялення (меёзу). Звычайна спалучаецца з рознымі формамі апаміксісу або з палавым працэсам.

т. 1, с. 418

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)