перачарсцве́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які стаў зусім чэрствым. Перачарсцвелы хлеб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замо́клы, ‑ая, ‑ае.
Які замок, стаў мокрым, вільготным. Замоклае сена.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адужэ́лы, ‑ая, ‑ае.
Які стаў дужэйшы; які паправіўся пасля хваробы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тыль-мыль — пра няпэўную або невыразную гаворку: тыль‑мыль — і стаў саўсім другея вузлы вязаць (памяняў думку) (маг., Наша слова, 1992, 26 лют.). Гукапераймальны імітатыў, параўн. тык-мык, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сапсава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад сапсаваць.
2. у знач. прым. Які зрабіўся, стаў непрыгодным для ўжывання, карыстання; няспраўны. [Міхалковіч:] На дарозе правілі сапсаваны трактар. Чорны. // Які стаў нясвежым (аб прадуктах).
3. у знач. прым. Які стаў хваравітым. Сапсаваныя нервы.
4. у знач. прым. Які змяніўся на горшае, стаў дрэнным. [Фінцю Паўлаўну] не пакідаў сапсаваны настрой. Грамовіч.
5. у знач. прым. З дрэннымі схільнасцямі, распушчаны. — Няўдзячныя, сапсаваныя дзеці! — сказала Наталка, ідучы да Веры. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адапхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак., каго-што.
1. Штуршком адсунуць, аддаліць.
А. нагой крэсла.
2. Моцна напіраючы, адціснуць, прымусіць адысці.
Ён адапхнуў мяне і стаў наперадзе.
|| незак. адпіха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і адпі́хваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прывы́чны, -ая, -ае.
1. Які стаў прывычкай.
П. ўклад жыцця.
2. Вядомы, добра знаёмы, такі, да якога прывык.
Прывычныя з дзяцінства мясціны.
Прывычныя сцены.
3. Які прывык, прывучыўся да чаго-н. (разм.).
Рукі, прывычныя да ўсякай працы.
|| наз. прывы́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазмрачне́лы, ‑ая, ‑ае.
Які стаў, зрабіўся змрочным. Пазмрачнелае неба. Пазмрачнелы твар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даспе́лы, ‑ая, ‑ае.
Які даспеў, стаў спелым. Даспелае жыта. Даспелы яблык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агрубе́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які стаў шорсткім, цвёрдым, шурпатым (пра скуру, паверхню чаго‑н.). Агрубелая скура. □ Туга сцягнуты шнурок не паддаваўся агрубелым пальцам. Лынькоў. // Які стаў больш грубым, нізкім (пра голас). // перан. Які страціў вастрыню, сілу. Агрубелы слых. Агрубелы нюх.
2. Які стаў вонкава нязграбны, страціў мяккасць, тонкасць (пра аблічча, выгляд). Праз люстэрка мне добра відзён яго [Сцяпана Рыгоравіча] твар — са складкамі маршчын, крыху агрубелы, напэўна, ад марозу. Кірэйчык. // Які страціў душэўную далікатнасць, стаў менш чулым, чэрствым. Агрубелая натура. Агрубелы чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)