марселье́за, ‑ы, ж.

Французская рэвалюцыйная песня, якая стала потым нацыянальным гімнам Францыі. Загрымеў пляск апладысментаў, а хтосьці паспеў зацягнуць марсельезу. Гартны.

[Фр. Marseillaise, ад назвы горада Марсель.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адвака́цтва, ‑а, н.

Дзейнасць адваката. У часе выхаду гэтых кніжак [«Дудка беларуская» і «Смык беларускі»] Францішак Багушэвіч стала жыў ужо ў Вільні, дзе займаўся адвакацтвам. Клімковіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

віхляну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.

Аднакр. да віхляцца. Разы два [«Пабеда»] віхлянулася ў глыбокіх слізкіх каляінах і перад самым мастком стала. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́грузіцца, ‑гружуся, ‑грузішся, ‑грузіцца; зак.

Высадзіцца адкуль‑н. з грузам. Яшчэ ўночы часць выгрузілася з цягніка і стала на колы. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сапсу́цца, ‑псуюся, ‑псуешся, ‑псуецца; ‑псуёмся, ‑псуяцеся; зак.

Тое, што і сапсавацца. Трактар сапсуўся. □ Цяжка стала ад гэтай жаласлівасці, настрой сапсуўся. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шматко́лерны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і шматкаляровы. Ды потым — потым стала ў стэпе цесна! Навіслі, захілілі небакраі Шматколернаю дымавой завесай... Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́расці, -сту, -сцеш, -сце; -сцем, -сцеце, -стуць; вы́рас, -сла; зак.

1. гл. расці.

2. з чаго. Стаць большым ростам настолькі, што адзенне стала малое.

В. з касцюма.

3. перан. Удасканальваючыся, дасягнуць больш высокай ступені.

Кампазітар вырас за апошнія гады.

4. Паказацца нечакана, паўстаць перад вачамі.

На парозе вырас сувязны.

Як з-пад зямлі вырас (нечакана паявіўся). Перад падарожнікамі вырас горад.

|| незак. выраста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абне́сці, -нясу́, -нясе́ш, -нясе́; -нясём, -несяце́, -нясу́ць; -нёс, -не́сла; -нясі́; -не́сены; зак.

1. каго-што. Пранесці каго-, што-н. вакол каго-, чаго-н.

А. вакол стала.

2. што і чым. Абгарадзіць, акружыць сцяною і пад.

А. сад парканам.

3. каго (што). Падыходзячы да кожнага, пачаставаць.

А. ўсіх пачастункамі.

4. каго (што). Частуючы, прапусціць каго-н.

А. свата за сталом.

|| незак. абно́сіць, -но́шу, -но́сіш, -но́сіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

усо́ўваць разм. (hin)éinstecken vt;

усо́ўваць ната́тнік у кішэ́ню ein Notízbuch in die Tásche stécken; hinéinschieben* vt; zúschieben* vt (шуфляду стала і г. д.)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Вечару́шкі ’вячоркі’ (КТС, Гарэц., Касп.), вечару́шкі ’тс’ (Бяльк.), рус. вечеру́шка, вечёрушки ’вечарынка, размовы, вячоркі’. Беларуска-заходнерускае ўтварэнне (Герд., Пск. гов., 1, 119–28) ад вечар і экспрэсіўнага суф. ‑ух‑а, якое пад уплывам лексемы вячоркі (гл.) стала pluralia tantum. Гл. таксама вечару́ха.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)