horoskop, ~u
м.
1. гараскоп;
układać horoskop — складаць гараскоп;
2. ~y мн. прагнозы, прадказанні; меркаванні;
~y polityczne — палітычныя прагнозы;
snuć ~y — рабіць прагнозы; меркаваць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Пасабі́ць, пасо́біць, пасо́біці, пособы́ты ’дапамагчы’ (Грыг., Касп., Бяльк., Др.-Падб., Бір., Сл. ПЗБ; бялын., Янк. Мат.), пасобнік ’памочнік’, пасоба, пасобка ’дапамога’ (Нас., Касп.). Укр. пособити ’дапамагчы’, рус. пособить ’тс’, пособие ’дапамога’, серб.-харв. пособа ’тс’, ст.-слав. пособие ’дапамога ў вайне’, ’саюзнікі’, ст.-чэш. zpósobiti, чэш. (z)působit, славац. pôsobiť ’дзейнічаць, выклікаць (радасць, смутак і інш.), рабіць (уражанне), працаваць у якасці каго-н.’ Утвораны ад выразу po sobě ’рабіць нешта ў належным парадку, упарадкаваць адзін за адным’ (Міклашыч, 331; Голуб-Копечны, 306; Голуб-Ліер, 406; Фасмер, 3, 340). Махэк₂ (500) мяркуе, што спачатку ст.-чэш. zpósobiti было вайсковым тэрмінам, абазначаўшым ’ставіць, складаць адзін за адным’. Няясна, аднак, як развілося значэнне ўсх.- і паўд.-слав. лексем.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
estimate
1. [ˈestɪmeɪt]
v.t.
прыблі́зна вызнача́ць, ацэ́ньваць (ва́ртасьць, цану́), прыблі́зна абліча́ць
2.
v.i.
склада́ць (каштары́с)
3. [ˈestɪmət]
n.
1) прыблі́зная ацэ́нка, аблічэ́ньне
estimate of the value — ацэ́ньваньне ва́ртасьці
2) каштары́с -у m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
спява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. што і без дап. Утвараць голасам музычныя гукі; выконваць вакальныя творы; умець гэта рабіць.
С. песню.
С. у оперы.
С. басам.
2. каго-што і без дап. Выконваць оперную партыю.
С.
Міхала.
3. Пра пеўчых і некаторых іншых птушак: цёхкаць, шчоўкаць, свістаць і пад.
Салавей спявае.
Галасіста спяваў певень.
4. перан., без дап. Быць прасякнутым узнёслым, радасным пачуццём.
Сэрца маё спявае.
5. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра музычныя інструменты: меладычна гучаць.
Цымбалы спяваюць.
6. аб кім-чым і пра каго-што. Складаць вершы пра што-н., услаўляць у вершах, песнях.
Паэт спявае аб Радзіме.
|| зак. праспява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны (да 1—3 знач.).
|| наз. спява́нне, -я, н. і спеў, спе́ву, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
náchdichten
I
1.
vt згушча́ць, ушчыльня́ць
2.
vi згушча́цца, ушчыльня́цца
II
vt (D)
1) во́льна пераклада́ць (вершы)
2) склада́ць ве́ршы (у перайманне каму-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
opiewać
opiewa|ć
незак. кніжн.
1. апяваць; славіць;
~ć przeszłość narodu — апяваць мінулае народа;
2. складаць; мець;
rachunek opiewać na sto złotych — рахунак складае сто злотых
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Kréide
f -, -n мел, крэ́йда
◊ bei j-m in der ~ stéhen* [stécken] — завінава́ціцца [залажы́цца] каму́-н.
mit dóppelter ~ (án)schréiben* — аблі́чваць, склада́ць рабаўні́цкі раху́нак; ве́сці двайну́ю бухгалтэ́рыю
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
cellar
[ˈselər]
1.
n.
1) склеп -у m.
а) для гаро́дніны, дро́ваў
б) вінны́ склеп
an abundant cellar — бага́тыя запа́сы віна́
2) падва́л -у m., сутарэ́ньне n.
2.
v.
склада́ць, хава́ць у склеп
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
піса́ць, пішу́, пі́шаш, пі́ша; пішы́; пі́саны; незак.
1. што і без дап. Перадаваць на чым-н. якія-н. графічныя знакі.
П. літары. П. разборліва.
2. што. Складаць які-н. тэкст, ствараць літаратурны твор.
П. заяву.
П. вершы.
3. што аб кім-чым, пра каго-што і з дадан. сказам. Паведамляць ці выказваць што-н. пісьмова.
Газеты пішуць пра падзеі ў горадзе. П. пра дасягненні нацыянальнага мастацтва.
4. каму. Звяртацца да каго-н. пісьмова.
П. у вышэйшыя інстанцыі.
5. што. Ствараць творы жывапісу.
П. пейзаж.
◊
Закон не пісаны для каго або каму (разм.) — пра таго, хто дзейнічае, як яму захочацца.
Дурням закон не пісаны.
Пішы прапала (разм.) — аб непазбежнасці якой-н. страты, няўдачы і пад.
|| зак. напіса́ць, -пішу́, -пі́шаш, -пі́ша; -пішы́; -пі́саны.
|| наз. піса́нне, -я, н. (да 1, 2,4 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
піса́ць, пішу, пішаш, піша; незак.
1. што і без дап. Перадаваць на паперы або на іншым матэрыяле якія‑н. графічныя знакі. Пісаць літары. □ З літар складаецца слова. Слова піша чалавек. Чорны. // без дап. Умець перадаваць на пісьме літары, словы і пад. [Лютынскі:] Я, пане, і сам ні чытаць, ні пісаць па-польску не ўмею. Крапіва. Ад .. брата [Наташа] навучылася чытаць і пісаць і хутка пачала рабіць гэта нават лепш, чым ён. Шамякін. // без дап. Быць прыгодным для пісання. Пяро дрэнна піша.
2. што. Складаць які‑н. пісьмовы тэкст. Рыгор паспешна кінуўся да стала і хапіўся пісаць лісты. Гартны.
3. што, аб кім-чым або з дадан. сказам. Паведамляць аб чым‑н., выказваць што‑н. у пісьмовай форме. З Петраграда Адаму пісаў брат, што там рабочыя бунтуюць. Корбан.
4. што і без дап. Складаць і запісваць літаратурны, навуковы або музычны твор. Пісаць апавяданні. Пісаць дысертацыю. Пісаць оперу. // без дап. Займацца літаратурнай дзейнасцю, быць пісьменнікам. Я баяўся, каб Барыс зусім не кінуў пісаць. Бядуля. // у што. Змяшчаць свае творы ў якім‑н. перыядычным выданні. [Пахлябіч:] — Пачні пісаць у газету, я табе нават скажу, што напісаць на першы раз. Чорны.
5. што і без дап. Ствараць творы жывапісу. Палянку мастак добра ведаў: ужо трэцюю восень прыязджаў ён сюды пісаць асенні эцюд. Даніленка.
•••
І пайшла пісаць губерня гл. губерня.
Пішы прапала — аб непазбежнасці якой‑н. страты, няўдачы і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)