шы́я, ‑і, ж.

Частка цела паміж галавой і тулавам у чалавека і наземных пазваночных жывёл. Алесь выцягваў шыю, каб за чужымі галовамі не празяваць, калі паявіцца Ніна. Шыцік. На скронях, на шыі сінімі шнурамі напяліся вены. Шамякін. — Лялька, а не конь... Жывот падцягнуты... Зубы, як адзін, шыя, нібы ў лебедзя. Васілевіч. // Тое, што сваім знешнім выглядам, формай, абрысамі нагадвае такую частку цела. На пагорку віднеліся гмахі шматпавярховых дамоў. За імі — з доўгімі шыямі пад’ёмныя краны. Гроднеў. На .. варотцах — памытыя гарлачы ўніз шыямі. Кулакоўскі.

•••

Вешацца на шыю гл. вешацца.

Вісець на шыі гл. вісець.

Выехаць на чужой шыі гл. выехаць.

Гнаць у шыю гл. гнаць.

Даць па шыі гл. даць.

Намыліць шыю гл. намыліць.

Павесіцца на шыю гл. павесіцца.

Сесці на шыю гл. сесці.

Скруціць (зламаць) (сабе) шыю гл. скруціць.

Сядзець на шыі гл. сядзець.

Шукаць пятлі на шыю гл. шукаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хо́рам, ‑а; мн. хорамы, ‑аў; м.

Вялікі жылы будынак; палац. Князь у хораме жыў, слаўны свету ўсяму, Недаступны і грозны, як хорам. Купала. / Жарт. Пра дом, жыллё. [Гаспадыня:] — Дык куды ж я вас пушчу. Бачыце ж, які ў мяне хорам, няма дзе нават сесці, не тое што легчы. Сабаленка. / у вобразным ужыв. Які прастор! Здалёк стаяць Чатыры сценкі бору, І неяк дзіўна пазіраць На гэты светлы хорам. Панчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

osiąść

ж.

1. пасяліцца;

2. хім. асесці; апасці на дно;

3. сесці;

statek osiadł na mieliźnie — судна села на мель

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Ross

n -es, -e высок. конь;

sich aufs ~ schwíngen* се́сці на каня́

◊ auf dem hóhen ~ sítzen* разм. задзіра́ць нос;

so ein ~! ну і ду́рань!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

трамва́й м Stráßenbahn f -, -en; Tram f -, -s (разм);

е́хаць у трамва́і mit der Stráßenbahn fáhren*;

се́сці на трамва́й in die Stráßenbahn stéigen*;

вы́йсці з трамва́я aus der Stráßenbahn áussteigen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

сук (род. сука́) м., в разн. знач. сук;

◊ на тым жа суку́ се́сці — оста́ться ни с чем, оста́ться при пи́ковом интере́се;

як у сук — а) в цель; б) ирон. па́льцем в не́бо

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

krzesło

krzes|ło

н. крэсла;

~ło składane — складное крэсла; крэсла-раскладанка;

usiąść na ~le — сесці на крэсла;

~ło elektryczne — электрычнае крэсла

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

по́бач​I прыназ nében (D на пыт «дзе?», A на пыт «куды?»);

сядзе́ць по́бач з кім-н nében j-m sitzen*;

се́сці по́бач з кім-н sich nében j-n sétzen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

уса́джваць​II, усадзі́ць

1. (з сілай уваткнуць) éinstechen* vt, hinéinstoßen* vt;

2. (акунаць, апускаць у вадкасць) éintauchen vt;

3. (прымусіць сесці, пасадзіць) zum Sítzen áuffordern; hínsetzen vt, éinen Platz ánweisen* (D)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

нялю́бы, ‑ая, ‑ае.

1. Такі, якога не любяць, да якога адносяцца непрыхільна. Аўгіння выходзіла за нялюбага Бусыгу. Адамовіч. Я вярнулася толькі з вайны, З той нялюбай чужой стараны. Броўка. // Які не адпавядае чыім‑н. схільнасцям, густам. Ліпачка і рада была, што бацька дазволіў адкараскацца ад гэтай нялюбай кніжкі. Сабаленка.

2. у знач. наз. нялю́бы, ‑ага, м.; нялю́бая, ‑ай, ж. Нямілы. Лепей горкую рэдзьку есці, як з нялюбым за стол сесці. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)