трамва́й м Stráßenbahn f -, -en; Tram f -, -s (разм);
е́хаць у трамва́і mit der Stráßenbahn fáhren*;
се́сці на трамва́й in die Stráßenbahn stéigen*;
вы́йсці з трамва́я aus der Stráßenbahn áussteigen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
сук (род. сука́) м., в разн. знач. сук;
◊ на тым жа суку́ се́сці — оста́ться ни с чем, оста́ться при пи́ковом интере́се;
як у сук — а) в цель; б) ирон. па́льцем в не́бо
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
krzesło
krzes|ło
н. крэсла;
~ło składane — складное крэсла; крэсла-раскладанка;
usiąść na ~le — сесці на крэсла;
~ło elektryczne — электрычнае крэсла
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
по́бачI прыназ nében (D на пыт «дзе?», A на пыт «куды?»);
сядзе́ць по́бач з кім-н nében j-m sitzen*;
се́сці по́бач з кім-н sich nében j-n sétzen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
уса́джвацьII, усадзі́ць
1. (з сілай уваткнуць) éinstechen* vt, hinéinstoßen* vt;
2. (акунаць, апускаць у вадкасць) éintauchen vt;
3. (прымусіць сесці, пасадзіць) zum Sítzen áuffordern; hínsetzen vt, éinen Platz ánweisen* (D)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
нялю́бы, ‑ая, ‑ае.
1. Такі, якога не любяць, да якога адносяцца непрыхільна. Аўгіння выходзіла за нялюбага Бусыгу. Адамовіч. Я вярнулася толькі з вайны, З той нялюбай чужой стараны. Броўка. // Які не адпавядае чыім‑н. схільнасцям, густам. Ліпачка і рада была, што бацька дазволіў адкараскацца ад гэтай нялюбай кніжкі. Сабаленка.
2. у знач. наз. нялю́бы, ‑ага, м.; нялю́бая, ‑ай, ж. Нямілы. Лепей горкую рэдзьку есці, як з нялюбым за стол сесці. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ По́сець ’хвароба, пошасць’ (ТС). Імаверна, першаснае посесць ці поседзь (у фанетычным запісе слова адбілася аглушэнне канцавога зычнага) ад посе́сці ’набыць’ (ТС), параўн. польск. posiadać ’мець пры сабе’, адсюль посесць / поседзь ’набытая хвароба’; падобным чынам славен. nahod ’хвароба’ ’тое, што найшло, з’явілася’. Тады да сесці, сядаць (гл.). Параўн. таксама славен. дыял. pošast — тое, што і nahod ’хвароба, запаленне, насмарк, катар’, аналагічна, як і пошасць, утворана ад *pošedti, таксама каш. pošedło ’зараза’ (Куркіна, Диал. структура, 171). Не выключана таксама, што гэта эўфемізм ад *sětь ’госць’, параўн. рус. посетить ’наведаць’, ст.-сл. посѣтити ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Се́сла ‘матня ў штаноў’ (Бяльк.), ‘верхняя задняя частка штаноў’ (Янк. 2), ‘трохвугольная ўстаўка, клін (у штанах)’ (Ян.), усе́сла ‘прарэх у сподніках’ (маг., ЛА, 4), параўн. серб.-харв. чарнаг. sjesla ‘задняя частка штаноў, на якой сядзяць’, usjesla ‘верхняя частка штаноў (без калашын)’. Паводле Борыся (Etymologie, 262–263), познепраславянскі дыялектызм *sěslo < *sěd‑slo ‘задняя частка штаноў, на якой сядзяць’, што ад *sěsti (гл. сесці), *sédati або *sěděti (гл. сядзець). Формы з у‑ (u‑) другасныя, звязаныя з прыставачнымі дзеясловамі usjesti, усесціся. У семантычных адносінах параўн. іншую назву гэтай часткі штаноў — крэсла (г. зн. на што садзяцца).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ко́нік I м., уменьш.-ласк. лоша́дка ж., конёк;
жва́вы к. — ре́звая лоша́дка, ре́звый конёк;
◊ вы́кінуць ~ка — отколо́ть но́мер;
се́сці на свайго́ (любі́мага) ко́ніка — сесть на своего́ (люби́мого) конька́
ко́нік II м. (насекомое) кузне́чик
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
са́ні мн Schlítten m -s, -;
◊ се́сці не ў свае́ са́ні éine Stéllung éinnehmen*, die éinem nicht zúkommt;
рыхту́й са́ні ле́там, а калёсы зімо́й ≅ vórgebaut ist gut gebáut; der klúge Mann baut vor
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)