анані́мны

(гр. anonymos)

без прозвішча аўтара, без указання імя (напр. а-ая літаратура, а-ае пісьмо).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

базе́даў

[ням. К. Basedow = прозвішча ням. ўрача (1799—1854)];

б-ва хвароба — тое, што і тырэатаксікоз.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

беке́ша

(польск. bekiesza < венг. bekes, ад Bekes = прозвішча С. Баторыя)

мужчынскае паліто са зборкамі ў таліі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

берталі́ды

[ад фр. C. Berthollet = прозвішча фр. хіміка (1748—1822)]

хімічныя злучэнні пераменнага складу (параўн. дальтаніды).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

гаймары́т

[ад англ. N. Highmore = прозвішча англ. анатама (1613—1685)]

запаленне слізістай абалонкі гаймаравай поласці носа.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

гальва́на

[ад іт. L. Galvani = прозвішча іт. фізіка (1737—1798)]

меднае друкарскае клішэ, выкананае гальванічным спосабам.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

заі́л

[гр. Zoilos = прозвішча старажытнагрэчаскага філосафа і крытыка (4 ст. да. н.э.)]

уст. злосны, прыдзірлівы крытык.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кольт

[англ. colt, ад S. Colt = прозвішча амер. збройніка (1814—1862)]

рэвальвер або пісталет асобай сістэмы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

эйнштэ́йн

[ням А. Einstein = прозвішча ням. фізіка (1879—1955)]

спецыяльная адзінка энергіі, якая прымяняецца ў фотахіміі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Тухтаць ‘пакаваць’: тухтала, што мела, у дзеравяны сынаў куфэрачак (Ц. Гартны, (гл. Каўрус, Словаклад). Зыходнае значэнне, відаць, ‘піхаць, запіхваць, набіваць’. Магчыма, рэдкая паралель да славен. tuhtati, што ў дыялектах мае значэнне ‘тушыць, душыць, хаваць’, а таксама ‘заносіць на рахунак’ (Gregorič, Kostelski slovar, Ljubljana, 2014), зыходным для якога Сной (у Бязлай, 4, 245) лічыць дзеяслоў інтэнсіўнага дзеяння прасл. *tuchъtati з *tušiti ‘гасіць’ (раней Махэк₂, 662), гл. тушыць. Сюды ж сучаснае беларускае прозвішча Тухта́ (Бірыла, Бел. антр., 1), магчыма, першапачатковая мянушка, якую параўноўваюць з рус. тухты́рь ‘заўсёды незадаволены чалавек’ (Бірыла, Бел. антр., 2), хутчэй дэвербатыў ад тухтаць са значэннем ‘хто складвае, хавае, назапашвае нешта’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)