хемігра́мусы

(н.-лац. hemigrammus)

рыбы сям. харацынідаў атрада карпападобных, якія пашыраны ў вадаёмах Паўд. Амерыкі; вядомы як акварыумныя рыбы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ГУКАЎЗНАЎЛЕ́ННЕ,

працэс атрымання інфармацыі ад фанаграмы. Адрозніваецца ў адпаведнасці з відамі гуказапісу. Найб. пашыраны эл.-акустычны метад па схеме: фанаграма — пераўтваральнік — узмацняльнік — гучнагаварыцель.

т. 5, с. 525

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АЛЬХО́ВЫЯ ЛЯСЫ́, алешнікі,

драбналістыя лясы, аснову дрэвастою якіх складаюць віды з роду вольха. Пашыраны ва ўмеранай паласе паўн. паўшар’я, асн. масівы ў Паўн. Амерыцы, пераважна вольха чырвоная (A. rubra), Усх. Азіі — вольха пушыстая (A. hirsuta) і інш., гарах Цэнтр. Еўропы. На Беларусі пашыраны чорнаалешнікі, лясы з вольхі чорнай, або клейкай (A. glutinosa), і шэраалешнікі — вольхі шэрай (A. incana); агульная пл. 623,4 тыс. га; з іх чорнаалешнікаў 551,7, шэраалешнікаў 71,7 тыс. га (1994).

Чорнаалешнікі належаць да карэнных занальна абумоўленых лясоў Беларусі. Найб. пашыраны асакова-травяныя чорнаалешнікі — тыповыя фітацэнозы лясных нізінных балот (займаюць пераўвільготненыя экатопы з багатай глебай). Шэраалешнікі належаць да другасных (вытворных) драбналістых лясоў, што ўзнікаюць на месцы высечаных шыракаліста-яловых або на с.-г. землях, якія не выкарыстоўваюцца. Найб. пашыраны кіслічны і сніткавы тыпы шэраалешнікаў (займаюць пераважна ўрадлівыя свежыя і ўвільготненыя дзярнова-падзолістыя сугліністыя і супясчаныя глебы). Паўд. мяжа шэраалешнікаў праходзіць уздоўж паўд. адгор’яў Бел. Грады.

Г.У.Вынаеў.

Да арт. Альховыя лясы. Шэраалешнік кіслічны.

т. 1, с. 288

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

stosowany

stosowan|y

1. пашыраны ва ўжыванні, які ўжываецца;

zabiegi ~e w kuracji — меры, якія стасуюцца (ужываюцца) пры лячэнні;

2. прыкладны;

sztuka ~a — прыкладное мастацтва;

kapielusz ~y — трохвугольны (трохкутны) капялюш, трывуголка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

апендыкуля́рыі

(н.-лац. appendicularia, ад лац. appendicula = дадатак)

клас марскіх хордавых жывёл падтыпу тунікатаў пашыраны пераважна ў верхніх слаях вады.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

віёла-баста́рда

(іт. viola bastarda)

струнны смычковы музычны інструмент, які быў пашыраны ў 16—18 ст. галоўным чынам у Англіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

джугара́

(хіндзі jugara)

від сорга, пашыраны як хлебная і кармавая расліна ў тропіках і субтропіках, а таксама зерне гэтай расліны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

калі́ма

(н.-лац. kallima)

матылёк сям. німфалідаў з яркімі плямамі на верхнім баку крылаў, пашыраны ў тропіках Азіі і Афрыкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ксілагра́фа

(н.-лац. xylographa)

накіпны лішайнік сям. агарыевых, пашыраны пераважна ў Паўн. паўшар’і; трапляецца на драўніне елак, на ствалах бяроз.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

матрылака́льны

(ад лац. mater, -tris = маці + лакальны);

м. шлюб — пашыраны пры матрыярхаце звычай пражывання мужа і жонкі ў абшчыне жонкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)