шмя́кацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Падаць, стукацца з глухім гукам. Чуваць было, як недзе блізка шмякаліся кулі. Новікаў. Не паспеў Ветрагон сцяміць, куды яму кінуцца, — бухнулі два стрэлы, і перад ім грузна шмякнуўся, прашыты шротам, пеўнік. Калодзежны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абстраля́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад абстраляць.
2. у знач. прым. Прывучаны да стральбы, да баявых абставін. Абстралянае войска. □ Толькі абстраляны чалавек не так губляецца ў цяжкіх абставінах, у яго воля да перамогі не паралізуецца страхам. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заро́к, ‑у, м.
Абяцанне, клятва не рабіць чаго‑н. або зрабіць што‑н. Ваня Шнігір даў цяпер сабе зарок, што ён больш ніколі не дапусціць.. бязглуздых памылак. Новікаў. Старыя далі сабе зарок: захаваць сцяг да звароту Чырвонай Арміі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наздрава́ты, ‑ая, ‑ае.
З невялікімі, частымі адтулінамі, дзірачкамі; порысты. Наздраваты хлеб. Наздраваты шлак. □ Пачарнелы снег быў наздраваты і храбусткі. Новікаў. Над імклівым, сцюдзёным бяздоннем нябачна штурхаліся, шоргаліся, кружылі на месцы і зноў спяшаліся за плынню шэрыя, наздраватыя крыгі. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недаве́р, ‑у, м.
Тое, што і недавер’е. [Маёру] хацелася верыць гэтаму чалавеку, і ў той жа час нешта прымушала адносіцца да Далінкі з недаверам. Асіпенка. Слухалі яго кіраўнікі вобласці ўважліва, але часам Мікола чытаў на іх твары затоены недавер. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паручы́цель, ‑я, м.
Асоба, якая дала паруку, паручылася за каго‑, што‑н. Усе мясцовыя жыхары, якія згубілі свае дакументы, павінны былі падаць заявы, каб атрымаць часовыя пасведчанні і прапісацца ў дамавых кнігах. Толькі трэба было мець двух паручыцеляў. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паспакайне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць спакойным, спакайнейшым; супакоіцца. Выпіўшы кроплі, Гаховіч крыху паспакайнеў. Паслядовіч. На захадзе пачало святлець, вецер паспакайнеў, паміж хмарамі паказаўся блакіт. Новікаў. / у безас. ужыв. Ваенная хваля адышла на захад, і ў горадзе паспакайнела. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спадо́ба, ‑ы, ж.
У выразе: да спадобы (быць, прыйсціся і пад.) — спадабацца, быць каму‑н. па густу. А вось казацкая песня прыйшлася да спадобы, і Ваня не расставаўся з ёю. Новікаў. Веры такая размова была не да спадобы. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сча́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Разм.
1. Стаць чахлым, змарнець. Расліннасць счахла без вады.
2. Схуднець; стаць хворым, слабым. Аб адно лета счах чалавек. // перан. Згаснуць. — За мной! — зноў загадаў Тужыкаў, калі ракета счахла, і сігануў у ноч. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цылі́ндр, ‑а, м.
1. Геаметрычнае цела, якое ўтвараецца вярчэннем прамавугольніка вакол аднаго з яго бакоў. Аб’ём цыліндра.
2. У тэхніцы — дэталь або канструкцыя падобнай формы. Паступова ў цыліндрах паравоза нарастаў ціск. Новікаў.
3. Высокі, цвёрды, з палямі мужчынскі капялюш.
[Ад грэч. kýlindros.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)