Тро́льскі ‘пародзісты’ (Мат. Гом.): трольскі буга́й ‘вялікі племянны бык немясцовай пароды’, ‘здаровы мужчына, які пазбягае фізічнай працы’ (лельч., Жыв. сл.). З ⁺тырольскі ‘ціролькі, з Ціроля’ < польск.tyrolski ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гіна́ндры
(ад гіна- + гр. aner, andros = мужчына)
жанчыны, якія вызначаюцца мужчынскімі другаснымі палавымі прыкметамі (валасы на твары, вузкі таз і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
мурло́, ‑а, н.
Груб. Твар чалавека (тоўсты і шырокі). Гаспадарку глядзеў Лявон — дзябёлы мужчына з чырвоным мурлом.Асіпенка.Конюх адчыніў дзверцы, высадзіў сваё румянае мурло.Брыль.// Чалавек з мурлатым тварам (ужываеццаяклаянка).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таўсту́н, ‑а, м.
Разм. Тоўсты мужчына (радзей — юнак, хлопчык). Пакуль Віця, разявіўшы рот, думаў, жартуе гэты таўстун ці праўду кажа, той падцягнуў да сябе лусту намазанага шмальцам хлеба і кубак з чаем.Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Víerziger
m -s, -, ~in
f -, -nen мужчы́на [жанчы́на] ва ўзро́сце ад 40 да 50 гадо́ў
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
бранябо́йка, ‑і, ДМ ‑бойцы; Рмн. ‑боек; ж.
Разм. Процітанкавае бранябойнае ружжо. Пажылы барадаты мужчына з бранябойкай на плячы прагна, з захапленнем паглядаў навокал, радуючыся, што бачыць, як і раней, гэтае хараство.Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́драны, -ая, -ае.
1. 3 буйным спелым ядром.
Я. арэх.
2.перан. Які адрозніваецца ў якіх-н. адносінах: здаровы, моцны, мажны (пра чалавека), свежы, чысты (пра паветра, надвор’е), моцны, які настояўся (пра напіткі), пругкі, сакавіты (пра плады, зелень), грубаваты, але яркі і выразны (пра слова, мову і пад.) і г.д.
Я. мужчына.
Ядранае паветра.
Ядранае збожжа.
|| наз.я́дранасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
развядзён, ‑а, м.
Разм. Разведзены з жонкай мужчына. — Хто гэта паквапіцца цябе браць з дзіцем? Хіба які ўдавец ці развядзён, дык цяпер іх не вельмі стае — удаўцы ўсе на тым свеце, адны ўдовы асталіся.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
увы́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. увык, ‑ла; зак.
Абл. Прывыкнуць да чаго‑н. — Увыкла... Смаліць, як мужчына, проста сорам... Нядаўна заходжу дома на кухню, а .. [жонка] сядзіць і смокча: з маіх недакуркаў зрабіла папяроску.М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Віромка ’?’ у кантэксце «…Нарабіла такой атруты і просіць: каторы старшы віромка, ідзця на водку…» (КЭС). Няясна. Магчыма, звязана з віра3 (гл.), якое з’яўляецца роднасным з літ.výras, лат.vīrs ’(дарослы) мужчына’.