абпа́лены

1. ángebrannt; vom Féuer beschädigt; verkóhlt;

2. gebránnt (пра вырабы з гліны); kalziníert (метал)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

гартава́ны і гарто́ваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад гартаваць.

2. у знач. прым. Апрацаваны гартаваннем (пра метал, металічныя вырабы). Гартаваная сталь. // перан. Стойкі, вынослівы. Расце змена камунарам Стойкім, гартаваным. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ні́кель, ‑ю, м.

1. Серабрыста-белы тугаплаўкі метал.

2. Верхні слой з гэтага металу на паверхні металічных вырабаў. Трапяткія водбліскі запалкі .. успыхвалі на які міг на нікелі дзвярной ручкі і знікалі. Лынькоў.

[Ням. Nickel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адпалі́ць сов., в разн. знач. отже́чь;

а. кусо́к вяро́ўкі — отже́чь кусо́к верёвки;

а. мета́л — отже́чь мета́лл;

◊ а. шту́ку — отколо́ть (вы́кинуть) но́мер (шту́ку)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

расплю́снуць (расціснуць) (z)erdrücken vt, platt drücken, platt quétschen, ábplatten vt; strécken vt, bréiten vt (метал)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

металаро́к

(ад ням. Metall = метал + англ. rock = рок)

разнавіднасць музычнага стылю рок, для якой характэрны інтэнсіўнае гучанне гітар, хуткі тэмп ударных інструментаў і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

Вісмут ’назва хімічнага элемента’. Запазычана з рус. мовы, куды (пач. XVIII ст.) трапіла з нямецкай. Там першапачаткова (с.-н.-ням. Wesemot) абазначала ’кобальтавыя руды, якія здабываліся ў Саксоніі ў XVI ст.’ < Wiesen ’назва мясцовасці’ + muten ’вырабляць (руду)’, пасля — Wismut ’метал, здабыты ў Візэне’ (Клюге, 866; Шанскі, 1, В, 106).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ба́рый

(лац. barium, ад гр. barys = цяжкі)

хімічны элемент, мяккі метал серабрыстага колеру.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

лігату́ра, -ы, ж. (спец.).

1. Прымесь медзі ці волава да золата, серабра для надання ім большай цвёрдасці.

2. Дапаможны сплаў, які дабаўляецца ў метал у плавільнай печы.

3. Нітка, якой перавязваюць крывяносныя сасуды пры аперацыі.

4. Знак, які састаўлены з элементаў двух (ці больш) пісьмовых знакаў, напр., Æ.

|| прым. лігату́рны, -ая, -ае.

Лігатурнае золата.

Л. шоўк.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

дзвы́нкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Утвараць высокія звінючыя гукі (пра шкло, метал, насякомых і пад.). Жаласна дзвынкала шкло. Лынькоў. Калі кулі дзвынкалі зусім блізка, .. [Пятро] кідаўся ўбок, крыху мяняў напрамак, каб збіць кулямётчыка з прыцэльнай стральбы. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)