недарава́льна, прысл.

1. Прысл. да недаравальны. Касцянок балюча перажываў.. прастой у такі час, калі калгасы зоны зноў, як і ў мінулым годзе, недаравальна зацягвалі сяўбу жыта. Шамякін.

2. у знач. вык. Не заслугоўвае прабачэння. [Чарняхоўскі:] — Вам даверылі важнейшую справу — разведку, лёс тысяч людзей, а вы, відаць, дастаткова не цэніце гэта... Разведчыку гэта недаравальна... Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

капры́зны, ‑ая, ‑ае.

1. Свавольны, наравісты, з капрызамі. Капрызнае дзіця. Капрызны чалавек. // Які выражае капрыз. Капрызны голас. Капрызны твар. □ [Акушэрка] сустракала Сяргея больш стрымана, крывячы ў ледзь прыкметнай усмешцы.. капрызны маленькі рот. Сіўцоў.

2. перан. Поўны нечаканых перамен, выпадковасцей; няўстойлівы. Капрызны лёс. Капрызнае надвор’е. □ Нёман стромкі, капрызны, а па ім — плыты, бясконца плыты... Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лайда́к, ‑а, м.

Разм. неадабр. Бяздзейны, варты пагарды чалавек; лодар, гультай. Лёс .. [Гузоўскай] склаўся не зусім удала: муж — п’яніца, лайдак і дармаед. Скрыган. [Кустрэй:] — Ты глядзі, лайдак, калі яшчэ пусціш быка ў мой авёс, то я з цябе юху спушчу! Колас. — Ах ты, лайдак! Ах, вуж печаны! — на ўсю загарадзь грозіць баба Алімпа. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зайздро́сны, ‑ая, ‑ае.

1. Схільны да зайздрасці; з пачуццём зайздрасці. Зайздроснаму Варвону было няўцям, што шчасцем Плюндрыка было яго няшчасце. Вітка. // Які выражае зайздрасць. Зайздросны позірк.

2. Надта добры, здольны абудзіць зайздрасць. Зайздросны лёс. □ Была зайздроснай Саўкі доля, Бо гэткіх конюхаў, як ён, Ніхто не знаў у наваколлі: Ім ганарыўся ўвесь раён! Гаўрусёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дакара́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

Папракаць, выказваючы нездавальненне кім‑, чым‑н. Дакараць свой лёс. □ [Міхась] зноў і зноў дакараў у думках сястру, а заадно і Толю, што яны згадзіліся пусціцца ў такую далёкую і небяспечную дарогу. Якімовіч. Хлопец моцна дакараў сябе за тое, што не сказаў тады Ніне ніводнага разумнага слова. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ка́рма

(англ. karma < санскр. karma = дзеянне)

1) адно з асноўных паняццяў індыйскай рэлігійна-філасофскай сістэмы, якое абазначае суму ўчынкаў усякай жывой істоты, што вызначае характар наступных нараджэнняў і пераўвасабленняў;

2) лёс, прадвызначэнне.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

ГАДЗІ́ЕЎ Сека Куцрыевіч

(1855 ці 1857, с. Н. Ганісі, Грузія — 3.8.1915),

асецінскі пісьменнік; родапачынальнік асецінскай прозы. У апавяданнях «Маці і сын», «Айса», «Арагвійскі князь Нугзар Эрыставі», «Залда», «Азау», «Жанчына ў жалобе» і інш. жыццё асецінскага сялянства на пач. 20 ст., трагічны лёс жанчыны-гаранкі. Адметныя рысы яго творчасці — матывы свабодалюбства, сувязь з фальклорам.

т. 4, с. 420

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

нарака́ць (вінаваціць каго-н, што-н.) j-m etw. vrwerfen*, j-m Vrwürfe mchen (wgen G);

нарака́ць на лёс mit dem Schcksal hdern;

нарака́й на сябе́! du bist selbst darn schuld!; gescheht dir recht!

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

жа́ліцца несов., в разн. знач. жа́ловаться; (выражать неудовольствие — ещё) ропта́ть, се́товать;

ж. на хваро́бу — жа́ловаться на боле́знь;

ж. на каго́е́будзь — жа́ловаться на кого́-л.;

ж. на лёс — жа́ловаться (ропта́ть, се́товать) на судьбу́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

hdern

vi высок. спрача́цца, свары́цца, варагава́ць

mit dem Schcksal ~ — нарака́ць на лёс

mit sich ~ — быць не ў лада́х [не ла́дзіць] з са́бой

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)