1. Устаць вельмі рана. [Адэля:] — Што гэта? Яшчэ чуць золак, а ты ўжо ўскруціўся? Звар’яцеў, стары, ці што?Чарот.— Чаго ты ў такую рань ускруціўся? Спі яшчэ.Хадкевіч.
2. Нечакана разбушавацца (пра з’явы прыроды). Ускруціцца такая завея, што з хаты носа не выткнеш.Чарнышэвіч.
3. Узвіцца ўверх. Мяч свечкай ускруціўся ўгору і ўпаў якраз пасярод вуліцы.Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шал, ‑у, м.
1. Псіхічны стан чалавека, ахопленага вялікім гневам, узбуджэннем; шаленства, раз’юшанасць. Віктар яшчэ болей чырванее; вочы, звужаныя шалам, зыркаюць дзёрзка і нядобра.Савіцкі.
2. Гарэзлівасць, свавольства; гулянка. І сэрца поўняць маладыя сілы, І хмеліць галаву вясновы шал.Бураўкін.Роўныя, як на падбор, былыя дзесяцікласніцы пачыналі шалы ў вадзе, на беразе.Мыслівец.Ад чужога шалу ў галаве круціцца.Прымаўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
schwíndeln
1.
vi махлява́ць, ашу́кваць, хлусі́ць
2.
vimp
es schwíndelt mir — у мяне́кру́ціцца ў галаве́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Вірава́ць ’утвараць віры, круціць, бурліць’, (перан.) ’кіпець, бурліць’ (БРС, КТС; КЭС, лаг.). Укр.вирувати ’бурліць, кіпець’, польск.wirować ’паварочвацца кругом, круціцца вакол чаго-небудзь, над чым-небудзь’; ’надаваць чаму-небудзь віровы рух’, wirować (po wsi) ’бадзяцца па хатах’. Утворана ад вір1 (гл.) і ітэратыўнага суф. ‑ава‑ (< прасл.‑ova‑ti). Сюды ж віравацца, віраванне (КТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
swirl
[swɜ:rl]1.
v.
1) вірава́ць
A stream swirls over rocks — Струме́нь бурлі́ць на ска́лах
2) круці́цца
dust swirling in the air — пыл кру́ціцца ў паве́тры
3) ві́цца, кучара́віцца, завіва́цца (пра валасы́)
2.
n.
1) вірава́ньне n., вір -у m., клуб -у m. (пы́лу, ды́му)
2) ку́дзер -а m., ло́кан -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
fidget
[ˈfɪdʒət]1.
v.i.
ту́рзацца, неспако́йна круці́цца
2.
v.t.
ту́рзаць, нэрвава́ць
3.
n.
1) нэрво́вы неспако́й
2) мітусьлі́вы, неспако́йны чалаве́к, непасе́да -ы m. & f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
2.(1і2ас.неўжыв.). Разгарнуцца (пра што‑н. скручанае). Трубка палатна зачапілася канцом за сучок вішні, раскруцілася і легла дарожкай цераз усю вуліцу.Жычка.
3. Вызваліцца ад чаго‑н. наматанага, накручанага. [Майка:] — Ты накідай на сябе сена. А то давай я раскручуся і дам табе частку плашча.Караткевіч.
4.Разм. Пачаць круціцца з узрастаючай хуткасцю, сілай. Калаўротак раскруціўся, і вядро са звонам ланцуга плюхнулася ў ваду.Лобан.Шарэйка, прыгажун, артыст. Тыя разы, на танцах, раскруціцца з якой-небудзь увішнай Веркай ці Алесяй.Брыль.
5.(1і2ас.неўжыв.). Павялічыцца ў дыяметры ад кручэння, свідравання. Адтуліна раскруцілася да патрэбнага памеру.
6.(1і2ас.неўжыв.). Расшрубавацца, расківацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дакруці́цца
1. (скончыць круціцца) sich zu Énde im Kréise dréhen (у танцы);
2. (закруціцца да канца) sich zu Énde dréhen lássen*;
га́йка дакру́чваецца да канца́ die Mútter lässt sich ganz ánziehen* [féstziehen*]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
за́крутка, ‑і, ДМ ‑тцы; Рмн. ‑так; ж.
1. Прыстасаванне для запірання дзвярэй у выглядзе драўлянага брусочка, які круціцца на восі. Зося зачыніла дзверы, запёрла іх на закрутку і вярнулася ў хату.Гартны.
2. Заверцень, заварацень. [Дзед] зрабіў да аглабель новыя закруткі. Паправіў развалкі.Якімовіч.