Zúngenspitze
f -, -n ко́нчык языка́
das Wort schwebt mir auf der ~ — сло́ва кру́ціцца ў мяне́ на языку́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
orbit
[ˈɔrbət]
1.
n.
1) арбі́та f.
2) сфэ́ра дзе́яньня
3) вачні́ца f.
2.
v.
1) круці́цца на арбі́це
2) выхо́дзіць на арбі́ту (пра спадаро́жнік)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
wirr
a
1) заблы́таны, раскудла́чаны, хааты́чны
2) невыра́зны, няя́сны
ich bin ganz ~ im Kópfe — у мяне́ галава́ кру́ціцца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Плёнтаць ’блытаць’ (беласт., Сл. ПЗБ; Сцяц.; Сцяшк. Сл.; Скарбы), ’хадзіць памаленьку, трохі рухацца’ (Скарбы), плеццю ’валацуга’ (Скарбы), плёитагща ’блытацца’ (ваўк., Сцяшк. Сл.: Скарбы), ’бадзяцца’, ’гаварыць абы-што’, плёнтацца ’бадзяцца’ (Сцяшк. Сл.). З польск. plątać (się) ’блытацца’, ’збівацца’, ’круціцца’, ’заплятацца’, ’блытаць’, ’ісці няпэўным крокам’, ’ускладняць’, якое з прасл. Splątali — дзеяслова шматразовага дзеяння ад прасл. *plęsti > польск. pięść (się)/pleść < прасл. *plesii (Варбат, Этимология–1983, 36–37).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ві́цца, ую́ся, уе́шся, уе́цца; уёмся, уяце́ся, ую́цца і вію́ся, віе́шся, віе́цца; віёмся, віяце́ся, вію́цца; пр. ві́ўся, віла́ся, віло́ся; заг. ві́ся; незак.
1. Абвівацца вакол чаго‑н. Віецца фасоля з павіслымі стручкамі-лапаткамі. Гарэцкі. // Завівацца (пра валасы). У кожнага над левым вухам віўся чуб «па-казацку». Чорны.
2. Рабіць звілістыя рухі целам. Вуж уецца каля ног. // Мець звілісты напрамак. Плямістай жоўта-зялёнай змейкай уецца чыгунка сярод лясных гушчароў. Шынклер. Як ручай дарога ўецца. Зарыцкі. // перан. Круціцца, увівацца каля каго‑н. з якой‑н. мэтай. Віцца каля дзяўчыны.
3. Лётаючы, кружыцца. Каля твару назольна віліся камары. Мележ.
4. Уздымацца лёгкім струменьчыкам. З коміна віўся дымок. Якімовіч.
5. Развявацца (пра флаг, сцяг і пад.). Шум і гоман у сталіцы, Сцяг ля сцяга ўецца. Купала.
6. Зал. да віць.
•••
Віцца вужакай — падлізвацца, падлашчвацца да каго‑н.
Віцца роем — кружыцца, круціцца, чапляцца адно за другое (пра думкі).
Віцца ўюном — выкручвацца, хітрыць, падхалімнічаць.
У трубы віцца — вельмі добра расці (пра расліны).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трайдо́ліць ’гаварыць пустое’ (Сцяшк. Сл.). Параўн. польск. дыял. trajdolić się ’круціцца; трэсціся, едучы на возе’, drajdolić się ’тс’, trajda ’кабета без такту; растропа’. Звязана з трайда́ ’балбатуха, лапатуха’ (астрав., Сл. ПЗБ), якое выводзяць з літ. traidà ’тс’ (Грынавяцкене, там жа), што ў святле польскіх форм сумніўна. Хутчэй гукапераймальнага (імітатыўнага) паходжання з экспрэсіўным суф. ‑олі‑, параўн. тра‑ра‑ра, тра-ля-ля, польск. traj ’тс’ і пад. Параўн. трандоліць, трындоліць, трандзіць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
twirl
[twɜ:rl]
1.
v.i.
ху́тка круці́цца
to twirl in a dance — круці́цца ў та́нцы
2.
v.t.
1) круці́ць, пакру́чваць
to twirl a cane — круці́ць кіёк, пакру́чваць кійко́м
2) завіва́ць; закру́чваць (валасы́)
3.
n.
1) круце́ньне n. (і ў та́нцы)
2) ку́дзер -а m., завіту́шка f.
3) выкрута́сы pl. only
He signed his name with many twirls — Ён падпіса́ў сваё про́зьвішча ве́льмі выкрута́сіста
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Прыбу́ркацца экспр. ’прыйсці’ (ТС); сюды ж, відаць, зафіксаванае там жа з блізкай семантыкай прыбу́рыцца ’знайсці прытулак’. Няясна. Магчыма, звязана з коранем бур‑, які рэалізаваны ў рус. іркуц. прибуро́вить ’прыйсці, прыехаць; прыбыць’, іркуц., свярдл. прибуро́виться ’прыйсці, прыцягнуцца, прывалачыся’ (СРНГ), параўн. і буровіць ’круціцца; несці бязглуздзіцу’ (ТС), што вельмі прыпамінае серб. бо̀равити ’жыць, пражываць’, балг. бора́вя ’рабіць нешта’, якія ўзводзяцца да *byti (гл. быць) (ЭССЯ, 2, 195–197). Параўн. і славен. priburiti ’нечакана з’явіцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бе́лка ж., зоол. (и пушнина) бе́лка;
б. сядзе́ла на дрэ́ве — бе́лка сиде́ла на де́реве;
фу́тра з бе́лкі — шу́ба из бе́лки;
◊ абадра́ць як ~ку — ободра́ть как бе́лку;
круці́цца як б. ў ко́ле — верте́ться как бе́лка в колесе́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ко́нчык м памянш Éndchen n -s, -; Spítze f -, -n (вастрыё); Zípfel m -s, -; Zípfelchen n -s, (хусткі і пад.);
ко́нчык но́са Násenspitze f;
◊ гэ́тае сло́ва кру́ціцца ў мяне́ на ко́нчыку языка́ dieses Wort liegt mir auf der Zúnge
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)