высакаро́дны, -ая, -ае.
1. З высокімі маральнымі якасцямі, крыштальна чысты, велікадушны.
В. чалавек.
2. Узвышаны, асвячоны высокай мэтай.
В. ўчынак.
Высакародныя мэты.
3. Выключны па сваіх якасцях, прыгажосці.
Высакародная прастата ліній.
Высакародныя манеры.
4. Ужыв. ў складзе розных тэрмінаў для абазначэння парод, разрадаў, якія чым-н. выдзяляюцца.
В. алень.
Высакародныя металы (золата, серабро, плаціна).
|| наз. высакаро́днасць, -і, ж. (да 1—3 знач.) і высакаро́дства, -а, н. (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цэмента́цыя, -і, ж. (спец.).
1. Спосаб умацавання грунтоў, бетонных кладак і пад. шляхам увядзення ў іх пад ціскам вадкага цэментнага раствору.
Ц. скважын.
2. Працэс здабывання з раствораў золата, серабра, медзі іх выцясненнем (як больш электрададатных) менш высакароднымі металамі (менш электрададатнымі).
3. Насычэнне паверхні малавугляроднай сталі вугляродам пры высокай тэмпературы з мэтай стварэння цвёрдага паверхневага слоя.
4. Геалагічны працэс счаплення састаўных частак горнай пароды растворанымі мінеральнымі рэчывамі.
|| прым. цэментацы́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
скалі́сты, ‑ая, ‑ае.
З мноствам скал; падобны на скалы. Горы цягнуліся далёка-далёка, як хапала вока. Голыя, скалістыя, пахмурыя. Шыцік. На скалістых выступах стракацелі рознакаляровыя хусткі, кашулі, плацці. Савіцкі. // Трывалы, як скала. Золата ў нетрах залегла скалістых. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
промыва́ние в разн. знач. прамыва́нне, -ння ср.;
промыва́ние желу́дка мед. прамыва́нне стра́ўніка;
промыва́ние зо́лота техн. прамыва́нне зо́лата;
промыва́ние жи́дкостей хим. прамыва́нне ва́дкасцей;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дарагі, каштоўны, неацэнны, бясцэнны □ у цане, на вагу золата
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
АНА́ДЫР,
горад у Расіі, цэнтр Чукоцкай аўт. акругі. 14,1 тыс. ж. (1994). Порт на беразе Анадырскага заліва Берынгава м. Харч. прам-сць. У раёне — здабыча золата, вугалю; аленегадоўля, рыбалоўства.
т. 1, с. 332
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
біметалі́зм
(ад бі- + металы)
грашовая сістэма, пры якой у якасці плацежнага сродку выкарыстоўваюцца адначасова два металы — золата і серабро.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
капелі́раваць
(фр. coupeller, ням. kapellieren)
аддзяляць золата і серабро ад прымесі іншых металаў шляхам прагравання са свінцом у капелі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
монаметалі́зм
(ад мона- + метал)
грашовая сістэма, пры якой у аснову грашовага абарачэння пакладзены адзін валютны метал (золата або срэбра).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
хрызалі́т
(гр. chrysolithos, ад chrysos = золата + lithos = камень)
мінерал класа сілікатаў, разнавіднасць алівіну, празрысты каштоўны камень залаціста-зялёнага колеру.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)