схлу́піць, ‑піць; зак., каго-што.
Абл. Сціснуць, здушыць. / у безас. ужыв. У .. [хлопчыка], напэўна, запаленне лёгкіх. Схлупіла ў грудзях, няшчадна паліць кволае цельца. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Сагнуцца, падвярнуцца краем, канцом.
Край старонкі загнуўся.
2. Памерці (разм., груб.).
Падхапіў запаленне лёгкіх, ледзь не загнуўся.
|| незак. загіба́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і загіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
АТЫ́Т
[ад грэч. us(ōtos) вуха + ...іт],
запаленне вуха. Адрозніваюць атыт вонкавы, сярэдні і ўнутраны. Вонкавы — запаленне вушной ракавіны і вонкавага слыхавога праходу ў выніку траўматызму і пранікнення інфекцыі. Суправаджаецца болем у вуху, гноепадобнымі выдзяленнямі, зніжэннем слыху, ацёчнасцю вушной ракавіны. Сярэдні востры (запаленне барабаннай поласці, еўстахіевай трубы) узнікае пры пранікненні ў поласць сярэдняга вуха мікробаў. Прыкметы: колючы боль у вуху, паніжэнне слыху, павышэнне тэмпературы цела. Сярэдні хранічны цягнецца гадамі, у барабаннай перапонцы ўтвараецца ўстойлівая адтуліна, з вуха цячэ гной, паніжаецца слых. Унутраны (запаленне ўнутр. вуха — вушнога лабірынта), лабірынт гнойны, калі гінуць канцы слыхавога нерва ў лабірынце вуха, што прыводзіць да страты слыхавой і вестыбулярнай функцый, і лабірынтыт серозны — ацёк тканкі; пасля завяршэння працэсу вестыбулярная функцыя аднаўляецца, слыхавая — часткова. Сімптомы: галавакружэнне, расстройства раўнавагі, млоснасць, ірвота, зніжэнне або поўная страта слыху. Лячэнне тэрапеўтычнае, фізіятэрапеўтычнае, у цяжкіх выпадках — хірургічнае. Атыты могуць прыводзіць да глухаты, менінгітаў, абсцэсаў мозгу, сепсісу.
В.А.Быстрэнін.
т. 2, с. 80
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
флегмо́на
(гр. phlegmone = запаленне)
гнойнае запаленне падскурнай міжмышачнай клятчаткі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
jajnik
м. анат. яечнік;
zapalenie ~ów — запаленне яечніка
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Карбу́нкул ’гнойнае запаленне глыбокіх слаёў скуры’ (ТСБМ), непасрэдна з лац. Carbunculus. Nomen deminutivum ад carbō carbonis ’вугаль’ (carbunculus ’рубін’) або праз польск. пасрэдніцтва (Слаўскі, 2, 70–71).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
па́зуха, -і, ДМ -зусе, мн. -і, -зух, ж.
1. Прастора паміж грудзямі і адзеннем, што прылягае да іх.
Трымаць што-н. за пазухай.
Дастаць з-за пазухі.
2. Поласць у асобных органах цела (спец.).
Запаленне лобных пазух.
|| прым. па́зушны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нефры́т 1, ‑у, М ‑рыце, м.
Спец. Запаленне нырак.
[Ад. грэч. nephros — нырка.]
нефры́т 2, ‑у, М ‑рыце, м.
Спец. Малочнабелы або зеленаваты мінерал, які ідзе на выраб упрыгожанняў і інш.
[Ад. грэч. nephros — нырка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прастудзі́цца, ‑студжуся, ‑студзішся, ‑студзіцца; зак.
Захварэць ад прастуды. Дзед колькі дзён таму, ловячы рыбу, вымак і прастудзіўся. Мележ. Пятро прастудзіўся і захварэў на двухбаковае запаленне лёгкіх. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцве́рдзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., што.
1. Устанавіць, вызначыць на падставе абследавання.
Урач сцвердзіў запаленне лёгкіх.
2. Усвядоміць вартасць, значнасць сябе, сваёй асобы.
С. сваё «я».
3. Афіцыйна ўхваліць, прызнаць устаноўленым; пацвердзіць што-н.
С. дагавор подпісам.
|| незак. сцвярджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. сцвярджэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)