dzień

м. дзень;

dzień świąteczny — святочны дзень;

dzień wolny — выхадны;

dzień powszedni — будзённы дзень;

co dzień — штодзень;

we dnie i w nocy — днём і ноччу;

dzień dobry! — добры дзень;

co drugi dzień — праз дзень;

dzień w dzień — дзень у дзень;

dzień po dniu — дзень за днём;

żyć z dnia na dzień — жыць адным днём; уст.do dnia — да дня, на досвітку

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

дзяды́, -о́ў.

1. Людзі, якія жылі раней, продкі.

Д. і прадзеды нашы.

2. (з вялікай літары). Абрад памінання нябожчыкаў, а таксама дзень, калі выконваўся гэты абрад.

Восеньскія Д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

во́блачны, -ая, -ае.

1. гл. воблака.

2. Пакрыты воблакамі (пра неба).

Воблачнае неба.

3. Хмурны (пра надвор’е).

В. дзень.

Сёння воблачна (у знач. вык.).

|| наз. во́блачнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

бу́дзень, -дня, мн. бу́дні, -яў, м.

1. Не святочны дзень.

Сустрэцца ў б.

2. перан. Штодзённае жыццё.

Цяжкія будні вайны.

|| прым. будзённы, -ая, -ае і бу́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

прабаранава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак., што.

1. Апрацаваць бараной (узараную зямлю).

2. Баранаваць некаторы час.

П. увесь дзень.

|| незак. прабарано́ўваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пракапа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. Капаючыся, пранікнуць куды-н.

П. да вады.

2. перан. Правесці які-н. час, капаючыся ў чым-н.

П. ў архіве цэлы дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

праката́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

1. Тое, што і пракаціцца (у 3 знач.).

П. на машыне.

2. Пакатацца на працягу якога-н. часу.

П. на санках цэлы дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

прапла́каць, -ла́чу, -ла́чаш, -ла́ча; -ла́ч; зак.

Правесці які-н. час плачучы.

Цэлы дзень праплакала.

◊

Праплакаць вочы (разм.) — доўгі час аплакваючы каго-, што-н., бядуючы, упасці ў глыбокі смутак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

шаба́шыць, -шу, -шыш, -шыць; незак. (разм.).

1. Канчаць або перапыняць работу.

2. Зарабляць грошы, выконваючы выгадную работу, акрамя асноўнай.

Ш. у выхадны дзень.

|| зак. пашаба́шыць, -шу, -шыш, -шыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

унармава́ны прич., прил. нормиро́ванный;

у. рабо́чы дзень — нормиро́ванный рабо́чий день

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)