Verbum

дзю́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.

Разм. Свіння (ад пазыўнога дзю-дзю-дзю). — Давай, унучак, пажуём трохі, — сказаў дзед, раскладаючы харчы на траве. — Скора нашы дзюдкі падымуцца. Якімовіч.

павярэ́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.

Разм. Стаміцца, адчуць сябе нездаровым ад цяжкай работы, доўгай хадзьбы і пад. — Даволі, сарокі, час марнаваць, не павярэдзіцеся, калі ўдваіх і возьмеце мяш[ок], — прыкрыкнуў дзед. Васілевіч.

паўпля́шкі, ж.

Палавіна пляшкі. Віця ведаў, што ў кладоўцы застаўся мяшок збожжа, што прыслаў дзед, і паўпляшкі алею, але браць не захацеў, ліха з ім, тут самому няма куды дзецца. Нядзведскі.

пашту́рхваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

Час ад часу або злёгку штурхець. Затое ж дзед Сёмка, як бог, Ідзе за працэсіяй ззаду. Паважны, не чуючы ног, Паштурхвае локцем Гарваду. Колас.

чысцю́ткі, ‑ая, ‑ае.

Вельмі чысты. Чысцюткі пакойчык. □ Відаць, ад прыроды ахайны, дагледжаны, у мяккіх валёнках, ватных штанах, чысцюткай сарочцы і лёгкім цёплым пуловеры, дзед Іван падобны да акадэміка на пенсіі. Палтаран.

шве́ды, ‑аў; адз. швед, ‑а, М ‑дзе, м.; шведка, ‑і, ДМ ‑дцы; мн. шведкі, ‑дак; ж.

Народ скандыпаўскай групы, які складае асноўнае насельніцтва Швецыі.

•••

За дзедам-шведам гл. дзед ​¹.

безува́жнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць безуважнага; абыякавыя, раўнадушныя адносіны да каго‑, чаго‑н. Кацярына бачыла Андрыянаву безуважнасць да сябе. Марціновіч. Дзед Піліп змоўк і з дэманстратыўнай безуважнасцю закурыў сваю вялізную старасвецкую піпку. Зарэцкі.

ве́чка, ‑а, н.

Памянш. да века (у 1 знач.); невялікае века. Дзед Ігнат аплёў пасудзіну бяростай, прыгнаў да яе драўлянае вечка. Васілевіч. Алік .. абапёрся локцямі на вечка парты і, унурыўшыся, замоўк. Хадкевіч.

дзядо́к, ‑дка, м.

Памянш.-ласк. да дзед ​¹ (у 2 знач.). Рэдкія асобы засталіся пры хатах: дзе бабулька старая з дзіцём, дзе нядужы дзядок. Гартны. Коней вартуе цяпер нізенькі дзядок Арцём. Бядуля.

памані́ць, ‑маню, ‑маніш, ‑маніць; зак., каго.

Падазваць да сябе знакам, поглядам і пад.; прывабіць. З хаты выйшаў сівабароды дзед у накінутым на плечы жоўтым кажусе і паманіў Ваську рукою да сябе. Паслядовіч.