Verbum

шве́ды, ‑аў; адз. швед, ‑а, М ‑дзе, м.; шведка, ‑і, ДМ ‑дцы; мн. шведкі, ‑дак; ж.

Народ скандыпаўскай групы, які складае асноўнае насельніцтва Швецыі.

•••

За дзедам-шведам гл. дзед ​¹.

безува́жнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць безуважнага; абыякавыя, раўнадушныя адносіны да каго‑, чаго‑н. Кацярына бачыла Андрыянаву безуважнасць да сябе. Марціновіч. Дзед Піліп змоўк і з дэманстратыўнай безуважнасцю закурыў сваю вялізную старасвецкую піпку. Зарэцкі.

ве́чка, ‑а, н.

Памянш. да века (у 1 знач.); невялікае века. Дзед Ігнат аплёў пасудзіну бяростай, прыгнаў да яе драўлянае вечка. Васілевіч. Алік .. абапёрся локцямі на вечка парты і, унурыўшыся, замоўк. Хадкевіч.

дзядо́к, ‑дка, м.

Памянш.-ласк. да дзед ​¹ (у 2 знач.). Рэдкія асобы засталіся пры хатах: дзе бабулька старая з дзіцём, дзе нядужы дзядок. Гартны. Коней вартуе цяпер нізенькі дзядок Арцём. Бядуля.

памані́ць, ‑маню, ‑маніш, ‑маніць; зак., каго.

Падазваць да сябе знакам, поглядам і пад.; прывабіць. З хаты выйшаў сівабароды дзед у накінутым на плечы жоўтым кажусе і паманіў Ваську рукою да сябе. Паслядовіч.

прачака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што і чаго.

Чакаць некаторы час. Прачакаў дзед гадзіну, прачакаў другую. Колас. Паўлюкоўскі падаў апеляцыю і вось два гады з паловай прачакаў сваёй судовай справы. Машара.

шмаргану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

1. Аднакр. да шморгаць.

2. Разм. Хутка, непрыкметна пайсці; прашмыгнуць. Я недаказаў таго, што думаў, як дзед хуценька падперазаў кажух і шмаргануў з пакоя. Сабаленка.

гамёлак, ‑лка, м. і гамёлка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

Разм. Вялікі кусок (хлеба, сыру і пад.). Заціснуў дзед стрэльбу між ног, адрэзаў гамёлку хлеба і сала і сілкуецца. Колас.

аддуба́сіць, ‑башу, ‑басіш, ‑басіць; зак., каго.

Разм. Бязлітасна пабіць (кулакамі, палкай). Язэпу не хацелася ісці да дзеда. Баяўся, што дзед расстаўляе яму пастку: заманіць у хату, а там заб’е або добра аддубасіць. Асіпенка.

пакупе́ц, ‑пца, м.

Разм. Тое, што і пакупнік. Коні тупаюць памалу і як бы прыслухоўваюцца да гутарак гаспадароў з пакупцамі. Бядуля. Здзівіўся дужа дзед, калі пакупец пачаў адлічваць яму грошы папяровымі маркамі. Колас.