тэксты́ль, ‑ю, м., зб.

Агульная назва ткацкіх вырабаў з натуральных і штучных валокнаў, а таксама пража і сыравіна для іх.

[Лац. textile.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наві́ць, наўю́, наўе́ш, наўе́; наўём, наўяце́, наўю́ць; навіў, -віла́, -ло́; наві; навіты; зак., што і чаго.

1. Наматаць, накруціць на што-н.

Н. ніткі на шпульку.

2. Нарыхтаваць вітых вырабаў.

Н. вяровак.

|| незак. навіва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. навіва́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заме́ннік, ‑а, м.

Матэрыял, выраб і пад., якія ўжываюцца замест другіх, больш каштоўных, дэфіцытных матэрыялаў, вырабаў. Заменнік скуры. Заменнік каляровых металаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ты́зы ‘насціл у ганчароў для сушкі вырабаў’, тызо́ўкі ‘тс’ (беласт., SFPS, 14, 196; БЛ, 18, 62), сюды ж, відаць, тызі ‘апоўзіны (у стозе)’ (зах.-палес., Бел. дыял. 2). Гл. тэзы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перламу́тр, ‑у, м.

Каштоўнае цвёрдае рэчыва з пералівістай афарбоўкай, якім пакрыты ўнутры некаторыя ракавіны і якое служыць для ўпрыгожанняў і дробных вырабаў.

[Ням. Perlmutter ад Perle — жамчужына і Mutter — маці.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэрмапла́сты, ‑аў; адз. тэрмапласт, ‑у, М ‑сце, м.

Пластмасы, якія пасля фармавання вырабаў захоўваюць здольнасць да паўторнай перапрацоўкі. Тэрмапласты на аснове поліэтылену.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фенапла́сты, ‑аў; адз. фенапласт, ‑у, М ‑сце, м.

Пластычныя масы, якія выкарыстоўваюцца ў вытворчасці прасаваных вырабаў, літых і слаістых матэрыялаў, ахоўных пакрыццяў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Канве́ер ’транспарціровачны пас, прыстасаванне для перамяшчэння вырабаў ці грузаў’ (ТСБМ). З рус. мовы, куды ў 30‑х гадах XX ст. з англ. conveyer ’транспарцёр’, convey ’перадаваць, перавозіць’ (Шанскі, 2 (К), 248).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ГАЛЬВАНІ́ЧНЫЯ ПАКРЫ́ЦЦІ,

тонкія плёнкі металу, якія наносяцца на паверхню метал. вырабаў электралітычным асаджэннем. Прызначаны для аховы вырабаў ад карозіі, дэкар. апрацоўкі, узнаўлення памераў пашкоджаных вырабаў, а таксама для надання паверхні спец. фіз. і хім. уласцівасцей (гл. Гальванастэгія, Гальванатэхніка). Найб. пашыраны гальванічнае нікеліраванне і храміраванне.

т. 4, с. 476

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ЛАТУНІ́РАВАННЕ,

нанясенне (звычайна электралітычным спосабам) тонкага (да 10 мкм) слоя латуні на паверхню метал. вырабаў. Засцерагае вырабы ад карозіі, стварае т.зв. падслой пры нікеліраванні або луджэнні, павышае адгезію (счапленне) стальных і алюмініевых вырабаў з гумай пры гуміраванні, паляпшае антыфрыкцыйныя ўласцівасці вырабаў з тытану, яго сплаваў і інш.

т. 9, с. 154

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)