гул, ‑у, м.

Працяжны аддалены шум, грукат. Самалёты зніклі, паступова суцішыўся іх гул. Мележ. Вечар звінеў ад цыкад. У гарах стаяў няясны гул, нібы недзе далёка рушыліся абвалы. Каваль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зва́ны разм

1. (запрошаны) gebéten, éingeladen, geláden;

2.:

зва́ны абе́д Diner [di´ne:] n -s, -s; Féstessen n -s, -;

зва́ны ве́чар Ábendgesellschaft f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

лістапа́даўскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да лістапада (у 1 знач.). Над вёскай, над сялом апускаецца ціхі лістападаўскі вечар, залоцячы прамёрзлыя шыбы акон. Лынькоў. // Які адбываецца ў лістападзе. Лістападаўскія падзеі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наваго́дні, ‑яя, ‑яе.

Які мае адносіны да Новага года, да свята Новага года. Навагодні вечар. □ Навагодняя елка ў школе пераліваецца казачнымі агнямі. Лынькоў. Шэметы збіраліся на навагодні студэнцкі маскарад. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасяны́, ‑ая, ‑ое.

Які мае адносіны да проса. Прасяное зерне. Прасяное поле. // Зроблены з проса. Па зямлі плыў добры вечар, калі нарэшце была з’едзена салдацкая каша — прасяная, на сале. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штовячэ́рні, ‑яя, ‑яе.

Які адбываецца, бывае, праводзіцца і пад. кожны вечар. Штовячэрняя газета. □ Вечарэла, недзе ў лесе ляскаў «тамагаўк» Міхася Лынькова, які сек галлё на штовячэрні касцёр для бяседы. Рамановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гвалт, -у, М -лце, м.

1. Прымяненне фізічнай сілы ў адносінах да каго-н.

Партызаны помсцілі немцам за г. і здзекі.

2. Прымусовае ўздзеянне на каго-, што-н.

Чыніць г.

3. у знач. прысл. гва́лтам. Супраць волі, жадання, сілай.

Гвалтам пасадзіць у машыну.

4. Крык, лямант.

Кожны вечар у хаце стаяў г.

5. у знач. выкл. Кліч аб ратунку ў выпадку небяспекі (разм.).

Г., ратуйце!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ці́хі, -ая, -ае.

1. Ледзь чутны; нягучны.

Ц. голас.

Ц. шум дрэў.

2. Агорнуты цішынёй; зацішны.

Ц. вечар.

3. Без адзнак вялікага руху, спакойны.

Ціхая вёсачка.

Ціхае жыццё.

4. Лагодны, паслухмяны, пакорлівы.

Ц. чалавек.

Па натуры яна дзяўчына ціхая.

5. Які праходзіць спакойна, без буйных праяў.

Ціхая радасць.

6. Які не вызначаецца хуткасцю, павольны, марудны.

Ціхая хада.

|| памянш.-ласк. ці́хенькі, -ая, -ае.

|| наз. ці́хасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

назна́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.

1. каго (што). Прызначыць на якую-н. пасаду, працу.

Н. загадчыкам кафедры.

2. што. Намеціць, вызначыць тэрмін.

Н. сустрэчу на вечар.

3. што. Устанавіць (зарплату, пенсію і пад.).

Н. пенсію.

4. што. Прысудзіць (у якой-н. гульні).

Н. штрафны ўдар.

5. што. Паставіць знак, пазначыць меткай.

Н. дрэвы на высечку.

|| незак. назнача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. назначэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

страчы́ць, страчу́, стро́чыш, стро́чыць; стро́чаны; незак.

1. што і без дап. Шыць на швейнай машыне, вышываць суцэльным швом.

С. сукенку.

С. цэлы вечар.

2. перан., што і без дап. Хутка, паспешна пісаць (разм.).

С. ліст.

3. перан., без дап. Страляць (пра частую стральбу з аўтаматычнай зброі).

С. з кулямёта.

|| зак. настрачы́ць, -страчу́, -стро́чыш, -стро́чыць; -стро́чаны (да 2 знач.) і прастрачы́ць, -страчу́, -стро́чыш, -стро́чыць; -стро́чаны (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)