1. Павышаная пачуццёвасць, пачуццёвы элемент у чым‑н. Варта адзначыць, што пра інтымныя ўзаемаадносіны герояў Баранавых расказвае стрымана, тактоўна, з пачуццём меры, як і ўласціва сапраўднаму мастаку, — без эротыкі і грубай пачуццёвасці.Мушынскі.
2.зб. Творы мастацтва і літаратуры, насычаныя пачуццёвасцю, прысвечаныя апісанню яе.
[Грэч. érōs, érōtos — любоў, каханне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апу́ха не ва́рта кажу́ха die Sáche lohnt der Mühe nicht
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
mention2[ˈmenʃn]v. успаміна́ць, зга́дваць;
it’s worth mentioningва́рта сказа́ць;
mentioned above аб чым ішла́ гаво́рка вышэ́й
♦
not to mention не гаво́рачы/не ка́жучы ўжо пра;
don’t mention itinfml калі́ ла́ска (у адказ на падзяку)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ГАРО́ДНЯ Алесь
(сапр.Функ Аляксандр Эраставіч; 1899, г. Перм, Расія — 12.9.1944),
бел. празаік, крытык. Да бел. культуры далучыўся ў Маскве, куды ў 1917 прыехаў на вучобу. Быў чл. маскоўскай арг-цыі Бел.сацыяліст. грамады. Працаваў тэхрэдам час. «Чырвоная Беларусь». У 1930 арыштаваны за «контррэв. дзейнасць» і адбываў зняволенне да 1934. У 1942 зноў асуджаны і памёр у зняволенні. Друкавацца пачаў у 1925. Аўтар аповесцей «На крэсах» (1925) і «Варта на Рэйне» (1927—28), апавяданняў, крытычных артыкулаў. Як крытык стаяў на пазіцыях ваяўнічага вульгарнага сацыялагізму.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
хі́ба², часц.
1.Ужыв. ў пытальных сказах, якія выражаюць сумненне ў чым-н., недавер, здзіўленне чым-н. і па знач. блізкія да слоў «няўжо», «можа быць».
Х. ён ужо прыехаў? Х. я не так сказаў?
2.Ужыв. ў пытальных сказах для выказвання няўпэўненасці ў неабходнасці якога-н. дзеяння і блізкая па знач. словам «можа быць», «не варта».
Х. мне паехаць туды? Х. можна каго прымусіць рабіць што-небудзь?
3. (звычайна ў спалучэнні са словамі «толькі», «што»). Надае адценне абмежаванасці, дапушчэння, магчымасці чаго-н.
Х. толькі заўтра ён прыедзе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
міну́ўшчына, ‑ы, ж.
Тое, што было раней, што даўно прайшло; мінулае; былое. Як жывы сведка мінуўшчыны, адзін стары дзед Лявон астаўся тут.Бядуля.Думкі не пакідаюць мяне. Можа і не варта каламуціць тую палыновую горыч далёкай мінуўшчыны.Асіпенка.// Старажытнасць, старадаўнасць. Сівая мінуўшчына. □ І ў суме адвечным, ссутуліўшы плечы, Мінуўшчына ў замчышчы спіць.Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фаты́га, ‑і, ДМ ‑тызе, ж.
Абл. Турботы, клопат. — А мо б наўперад, пан Хадыка, Калі фатыга невяліка, Нам паказаў бы сваё поле? — Сказаў Міхал.Колас.Да Вайтовіча падышоў каваль і напомніў: — Не расквіталіся, пане. За фатыгу абяцалі на кілішак гарэлкі.Пальчэўскі.
•••
Не варта за фатыгу — аб справе, якая не заслугоўвае клопату.
[Польск. fatyga з фр. fatique — стомленасць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ва́хтаж.
1. (дзяжурства, варта) Wáche f -, -n;
стая́ць на ва́хцевайск. Wáche stehen* [gehen*], Wáche háben;
2.перан. Schicht f -, -en; Áufgebot n -(e)s, -e;
працо́ўная ва́хта Produktiónsaufgebot n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Страж ‘ахоўнік, абаронца’ (ТСБМ), страж, стра́жа ‘варта’ (беласт., ашм., Сл. ПЗБ). Мяркуючы па прыкладах, даволі позняе запазычанне з рус.страж ‘тс’, дзе праз царкоўнаславянскую з ст.-слав.стражь, стража ‘тс’, або праз польск.straż ‘тс’, што з чэш.straž, параўн. ст.-польск.stróża (Басай-Сяткоўскі, Słownik, 341). Сюды ж стра́жнік ‘ляснік, лясны абходчык’ (Нас., Гарэц.; ганц.Ск. нар. мовы), ‘паліцэйскі’ (Бяльк.), што з рус.стра́жник ‘вартаўнік’ або польск.strażnik ‘вартаўнік, наглядчык’. Гл. Цвяткоў, Запіскі, 2, 1, 62.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
better4[ˈbetə]adv. (выш. ст. адwell) лепш, ле́пей;
had better лепш бы, ва́рта б
♦
be better off быць больш замо́жным;
be better off (doing smth.) :She’d be better off without him. Ёй было б лепш без яго.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)