дысгармо́нія, ‑і, ж.
1. Парушэнне або адсутнасць гармоніі, бязладнае гучанне; немілагучнасць.
2. перан. Разлад, няўзгодненасць, разыходжанне чаго‑н. з чым‑н. На белым кані, малады і радасны, Станіслаў Югкевіч уносіў дысгармонію ў абставіны. Мікуліч.
[Ад грэч. dys і harmonia— сугучнасць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́сціл, ‑у, м.
Тое, што засцілае, закрывае сабой што‑н.; покрыва, заслона. Петраград застаўся з правага боку ў засціле шэрых хмар. Хведаровіч. Ужо зусім чорным стаў сухі верас на белым засціле мёрзлага снегу. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пілесава́ць (пілісуваць) ’біць’, ’ачышчаць лыка, рабіць яго белым’ (паўн.-усх., КЭС), славен. pelisniti ’ударыць’, ’даць аплявуху’, peliskniti, peliščiti, ре lis kat і ’біць па мордзе’. Міклашыч (236) супастаўляе славен. pelisnoti з бел. пялёскацца ’ўдараць, грукаць, біць’ і з літ. plaskuoti. ’ляскаць’, plekšnoti ’тс’, ’пляскаць’, plekštelėti ’пляснуць, ляснуць’. Гэтаксама Бязлай (3, 23). Гл. пялясы, пялёсы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
выбе́льваць несов.
1. (холст, бумагу) выбе́ливать, отбе́ливать, пробе́ливать;
2. (окрашивать в белый цвет) выбе́ливать, пробе́ливать, бели́ть;
3. разг. (пачкать чем-л. белым) выбе́ливать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
правяра́льшчык, ‑а, м.
Разм. Той, хто правярае каго‑, што‑н. — Паштовы на Вільню?.. — абярнуўся .. [Рыгор] да правяральшчыка білетаў. Гартны. [Гарлахвацкі:] Правяральшчык знайшоўся! Я, брат, такія акуляры пастаўлю, што табе і чорнае белым пакажацца. Не такіх за нос вадзілі! Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пададзе́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад пададзець.
2. у знач. прым. Разм. Які надзеў што‑н. лепшае, добрае. За маленькім, кругленькім столікам, над шклянкаю кавы сядзеў шляхетна пададзеты, з белым каўнерыкам, гладка прычэсаны, брыты чалавек. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
правады́р, ‑а, м.
1. Ідэйны, палітычны кіраўнік (партыі, класа). І гэта зусім зразумела, Напісана чорным па белым: — Наш Ленін — свабода і мір, Працоўных усіх правадыр! Бялевіч.
2. Той, хто кіруе кім‑, чым‑н. (племем, войскам, атрадам і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
галаве́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Абгарэлы або тлеючы кусок дрэва. Агонь патух, толькі галавешкі яшчэ тлеліся, засыпаныя белым, мяккім попелам. Мурашка. Дзед падышоў да агню, паклаў галавешкі і перагарэлыя канцы пален у жар. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ружава́ты, ‑ая, ‑ае.
Трохі ружовы, не зусім ружовы. І сніцца мне мой родны край, Мая далёкая радзіма, Кляновы ліст, дубовы гай І ружаваты небакрай, Засланы злёгку белым дымам. Глебка. На талерках дыміцца лёгкай парай вараная ружаватая трусяціна. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самава́рчык, ‑а, м.
Разм. Памянш.-ласк. да самавар. Выспаўшыся на поўнае вока, .. [пан Ян] спаражняў, як з пахмелля, самаварчык упрыкуску. Брыль. Насупраць уваходу стаяў стол, накрыты белым абрусам, а на стале ўжо весела пашумліваў самаварчык, ведучы сваю няўпынную гутарку. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)