ГІПЕРГЕ́ННЫЯ МІНЕРА́ЛЫ,

мінералы, якія ўзнікаюць у зоне гіпергенезу пры нізкіх т-рах і цісках, пад уздзеяннем атмасферы, гідрасферы і жывых арганізмаў (гл. Гіпергенныя працэсы). Уключаюць гліністыя мінералы, гідраксіды, солі кіслародных кіслот (сульфаты, нітраты і г.д.).

т. 5, с. 256

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

бе́нтас

(гр. benthos = глыбіня)

сукупнасць арганізмаў, якія насяляюць дно вадаёмаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

генафо́нд

(ад ген + фонд)

сукупнасць усіх генаў адной папуляцыі арганізмаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

зоапланкто́н

(ад зоа- + планктон)

планктон, які складаецца з жывёльных арганізмаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

капуля́цыя

(лац. copulatio)

палавы працэс у ніжэйшых арганізмаў (грыбоў, водарасцяў).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

паразітафа́уна

(ад паразіт + фауна)

сукупнасць паразітычных арганізмаў у жывёлы-гаспадара.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сімбіягене́з

(ад сімбіёз + генез)

гіпотэза аб паходжанні арганізмаў шляхам сімбіёзу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

эпібіёз

(ад эпі- + -біёз)

пасяленне адных арганізмаў на паверхні другіх.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БІЯАРЫЕНТА́ЦЫЯ

(ад бія... + арыентацыя),

здольнасць жывёльных арганізмаў вызначаць сваё месца ў прасторы, сярод асобін таго ж ці іншых відаў, выбіраць аптымальнае становішча ў адносінах да фактараў асяроддзя і вызначаць біялагічна мэтазгодны напрамак руху.

Біяарыентацыя — адна з умоў прыстасавання (адаптацыі) арганізмаў да асяроддзя пражывання. Ажыццяўляецца на аснове біялакацыі (успрымання вонкавых уздзеянняў паверхняй цела або органамі пачуццяў) і эхалакацыі шляхам змены стану арганізма ў адпаведнасці з умовамі асяроддзя (марфафізіял. адаптацыя), змены месцаў існавання (міграцыя жывёл), утварэння статка, чародаў або будовы прыстанішчаў. У вышэйшых жывёл біяарыентацыя набывае характар складаных інстынктаў, якія ляжаць у аснове біянавігацыі.

т. 3, с. 166

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пігмента́цыя

(фр. pigmentation, ад лац. pigmentum = фарба, мазь)

афарбоўка тканак жывых арганізмаў, абумоўленая наяўнасцю пігменту 1 (напр. п. скуры).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)