брудэрша́фт

(ням. Brüderschaft = братэрства);

піць на б. — замацоўваць сяброўства па застольнаму звычаю, паводле якога двое ўдзельнікаў адначасова п’юць свае чаркі, цалуюцца і пераходзяць на «ты».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кантрапу́нкт

(іт. contrappunto)

1) тое, што і поліфанія;

2) мелодыя, якая гучыць адначасова з асноўнай мелодыяй;

3) аддзел тэорыі музыкі пра разнавіднасці і правілы поліфаніі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ві́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.

1. Назва розных дэталей, прыстасаванняў з раздвоеным канцом. Штэпсельная вілка.

2. Сукупнасць двух прыцэлаў, пры адным з якіх атрымліваецца недалёт, а пры другім — пералёт снарадаў у адносінах да цэлі. Узяць цэль у вілку.

3. Шахматная пазіцыя, пры якой адна фігура пагражае адначасова некалькім фігурам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спа́дчыннік, ‑а, м.

Тое, што і наследнік. Андрэй стаў адзіным памочнікам у бацькі і спадчыннікам пакрыўленай хаціны, дзіравага хлеўчыка, у якім стаялі старая аднавокая кабыла ды карова Лысуха, і пунькі, што служыла адначасова і гумном. Хадкевіч. Нарадзіўся сын. Спадчыннік. Нарадзіўся Даніла, сын Акіма і ўнук Пятра, а праўнук Севярына і пранашчадак Глеба. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сопровожда́ться

1. (происходить одновременно с чем-л.) адбыва́цца адначасо́ва (з чым); быць (з чым);

дождь сопровожда́лся грозо́й дождж быў з навальні́цай;

2. страд. суправаджа́цца; дадава́цца, далуча́цца; см. сопровожда́ть​ 1, 3.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

сопу́тствующий

1. прич. які́ (што) спадаро́жнічае, які́ (што) ідзе́ ра́зам; які́ (што) адбыва́ецца адначасо́ва; см. сопу́тствовать;

2. прил. спадаро́жны; адначасо́вы; звя́заны з гэ́тым;

сопутствую́щие обстоя́тельства звя́заныя з гэ́тым (адначасо́выя) акалі́чнасці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

шту́рман, ‑а, м.

1. Спецыяліст па ваджэнню ваенных надводных ці падводных караблёў і лятальных апаратаў. Штурман! Строга вытрымай кільватэр! Збочыш — міны ўдараць па бартах. Жычка. Маторы загулі на ўсю сваю моц, і самалёт рэзка пайшоў угору. Аб нечым перагаварваліся лётчык і штурман. Лынькоў.

2. У гандлёвым флоце — спецыяліст па ваджэнню судна і адначасова памочнік капітана.

[Гал. stuurman.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ду́плекс

(лац. duplex = падвойны)

1) двухбаковая сувязь па аднаму проваду адначасова ў абодвух напрамках;

2) здвоеная машына для часання лёну;

3) друкаванне двума фарбамі з аднакаляровага арыгінала.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ру́жа, -ы, мн. -ы, руж, ж.

1. Расліна з прыгожымі шырокапялёсткавымі пахучымі кветкамі і сцяблом, звычайна пакрытым шыпамі.

Усеяць чый-н. шлях ружамі (перан.: зрабіць чыё-н. жыццё лёгкім, шчаслівым).

2. Архітэктурнае або ювелірнае ўпрыгожанне, якое схематычна перадае форму кветкі гэтай расліны.

○

Ружа вятроў (спец.) —

1) графічнае адлюстраванне паўтаральнасці напрамку вятроў у пэўным месцы;

2) вятры, якія дзьмуць адначасова ў розных напрамках.

|| памянш. ру́жачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. ру́жавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Р. алей.

Сямейства ружавых (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

маскірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.

1. Апранаць каго‑н. у маскарадны касцюм, надзяваць маску.

2. перан. Скрываць якія‑н. ўчынкі, пачуцці і пад. чым‑н. паказным, штучным. Маскіраваць свае мэты.

3. Прыкрываць што‑н., робячы непрыкметным для каго‑н. Галінкі ахоўвалі птушанят у моцную спёку і адначасова маскіравалі гняздо. Самусенка. Танкісты маскіравалі машыны галлём. Мележ.

[Ад фр. masquer.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)