Бісю́ркі ’бісер’ (Нас., Яруш.). Запазычанне з польск. bisiórka, bisiorka ’тс’ (здаецца, таго ж паходжання, што і бі́сер, гл.; Варш. сл., 1, 157–158). Параўн. яшчэ Слаўскі, 1, 34.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Плацда́рм ’мясцовасць, на якой разгортваецца ваенная аперацыя’ (ТСБМ). З рус. плацдарм (у пач. XVIII ст. яшчэ пласдарм), якое з франц. place dʼarmes пад уплывам плац (Фасмер, 3, 276).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Прычвара́цца ’прыдурвацца; прытварацца’ (брасл., даўг., Сл. ПЗБ), прычвораць ’выдумляць, вычвараць’ (ТС), сюды ж прычварыць ’цкаваць жывёлу сабакам’ (Шат.). Прыставачны дзеяслоў да чвэрыць (гл.). Параўн. яшчэ пачвара, вычвараць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прышэ́сце 1 ’прыход, з’яўленне’ (ТСБМ), прышэ́сця, прычэ́сція, прышэ́ствія ’здарэнне’ (іўеў., в.-дзв., паст., Сл. ПЗБ). Запазычанне са ст.-слав., ц.-слав. пришьствиѥ, рус. пришествие ’тс’. Гл. яшчэ шэ́сце.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рамда́р ’?’ (Шымк. Собр.). Хаця аўтар і не падае значэння слова, трэба думаць, што тут, хутчэй за ўсё, яшчэ далей зайшоўшая трансфармацыя запазычання, параўн. ранда́р, ранда́тар, ранда́тарыха, гл. ранда.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сілітава́ць ‘спяшацца’ (Касп.). Ад *сіліць (гл.) < сіла з суф. дзеяслова незак. трыв. ‑ав‑. Менш верагодна ад сёлета (гл.) з дыялектнай фанетыкай, г. зн. ‘зрабіць яшчэ ў гэтым годзе’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

stracony

stracon|y

1. страчаны;

~y czas — страчаны час;

2. знішчаны, загублены;

(jeszcze) nic ~ego — яшчэ не ўсё страчана;

stoją na ~ej pozycji — яны адстойваюць безнадзейную справу;

~y człowiek — прапалы (прапашчы) чалавек;

3. дарэмны; марны

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

inny

inn|y

іншы;

ktoś ~y — хтосьці іншы; нехта яшчэ;

to co ~ego — гэта іншая справа;

w każdym ~ym wypadku — у кожным паасобным выпадку;

~ymi słowy — іншымі словамі; інакш кажучы;

między ~ymi — паміж (між) іншым

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

тро́гаться​I несов.

1. (сдвигаться с места, направляться куда-л.) ру́шыцца, кра́тацца, крана́цца;

тро́гаться в путь ру́шыць у даро́гу;

по́езд всё ещё не тро́гается цягні́к усё яшчэ́ не кра́таецца (не крана́ецца);

не тро́гаться с ме́ста не кра́тацца з ме́сца;

2. страд. чапа́цца, кра́тацца, крана́цца; см. тро́гать​I 1.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Гу́ра ’гурба (снегу)’ (Сцяц., Сцяшк., Шат., Бяльк., Жд. 2, Шатал.; гл. яшчэ Яшкін, дзе прыводзяцца і іншыя значэнні). Параўн. ст.-бел. гура ’верх’ (з XVI ст.; < польск. góra, гл. Булыка, Запазыч., 86). Зэльв., гродз. гура ’гурба’, бясспрэчна, таксама запазычана з польск. мовы (аб гэтым можа сведчыць гук ‑у‑). Аб польск. слове гл. Слаўскі, 1, 330–331. Іначай Трубачоў, Эт. сл., 7 (пад *gurati): бел. лексема — аддзеяслоўнае ўтварэнне на бел. глебе. Параўн. яшчэ ўкр. гура ’маса, гурт’ (Грынч.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)