даўжэ́зны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Вельмі доўгі. Дзень быў — што год, такі даўжэзны. Лобан. Махае даўжэзнай Стралой экскаватар, Ім цэлыя горы Зямлі тут узняты. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зашмальцава́цца, ‑цуецца; зак.
Запэцкацца да бляску чым‑н. тлустым пры працяглым або неахайным карыстанні. Калені штаноў зашмальцаваліся. □ Паперы ад часу вельмі звільгатнелі, зашмальцаваліся. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́літы, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад выліць.
2. у знач. прым. Разм. Вельмі падобны; такі ж, як... Зося была — выліты бацька. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прэ́ста,
1. прысл. Вельмі хутка (пра тэмп выканання музычнага твора).
2. нескл., н. Музычны твор або ўрывак музычнага твора, які выконваецца ў такім тэмпе.
[Іт. presto.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тараба́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Разм. Займацца пустымі размовамі, балбатаць. Брыгадзір нешта вельмі доўга абціраў ногі, потым тарабарыў з гаспадыняй і з Галяй. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́капаны ’вельмі падобны’ (Юрч., Клім., Шатал.). Запазычана з польск. wykapany ’тс’, якое да капаць (гл.). Параўн. выліты, а таксама фразеалагізмы капачкі, брызачкі, кропелькі падабраць ’быць вельмі падобным’ (Янк. БФ, 180). Месца націску змянілася, відаць, пад уплывам іншых утварэнняў з прыст. вы‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нетварэ́нна ’безліч, вельмі многа’: Уюноў там було нетворэнно (ТС). Гл. несатварэнны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жэра́рдыя
(н.-лац. sherardia)
травяністая расліна сям. марэнавых з востраканцовым лісцем і ярка-ліловымі кветкамі, пашыраная пераважна ў Міжземнамор’і, Азіі, Паўн. Амерыцы; на Беларусі вельмі рэдкая, заносная.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ліліпу́т
(англ. Lilliput = назва маленькага чалавечка, жыхара выдуманай краіны Ліліпуціі ў рамане Д. Свіфта «Падарожжа Гулівера»)
1) чалавек вельмі маленькага росту, карлік;
2) перан. нікчэмны, малазначны чалавек.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
патрыя́рх
(гр. patriarches)
1) кіраўнік роду ў родавым грамадстве;
2) вышэйшая духоўная асоба, кіраўнік праваслаўнай царквы;
3) перан. стары і вельмі паважаны чалавек у якім-н. калектыве.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)