АМАЛАДЖЭ́ННЕ,

1) набыццё арганізмам, які старэе, прыкмет маладосці; працэс процілеглы старэнню. Першая навук. канцэпцыя амаладжэння належыць франц. вучонаму Ш.Э.Броўн-Секару (1889), які меркаваў, што прычына старэння — аслабленне палавой актыўнасці, а амаладжальны сродак — экстракт палавых залоз жывёл. Амаладжальныя ўласцівасці ў розны час прыпісваліся балгарскай сыраквашы, антырэтыкулярнай цытатаксічнай сываратцы, гармонам, навакаіну і інш. Па сучасных уяўленнях амаладжэнне складанага шматклетачнага арганізма немагчыма з прычыны незваротнасці фаз антагенезу (дзяцінства, маладосць, сталасць, старасць). Можна гаварыць пра запаволенае старэнне, карэкцыю ўзроставых змен, працягласць жыцця, але не пра амаладжэнне ў поўным сэнсе гэтага слова.

2) Павелічэнне маладых асобін у складзе папуляцыі або ўзмоцненае размнажэнне клетак шматклетачнага арганізма.

т. 1, с. 304

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

complement

[ˈkɑ:mpləmənt]

1.

n.

1) дапаўне́ньне n.

2) Gram. выказа́льнае сло́ва (у выка́зьніку)

3) Geom. дапаўне́ньне (да про́стага кута́)

4) кампле́кт -у m.

The factory has a complement of workers — Фа́брыка ма́е по́ўны штат працаўніко́ў

2.

v.t.

дапаўня́ць, укамплекто́ўваць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

гаспада́р, ‑а, м.

1. Уласнік, уладальнік каго‑, чаго‑н. Гаспадар кнігі. Гаспадар кватэры. Гаспадар фабрыкі. // Прыватны наймальнік. Гаспадар не хацеў задавольваць патрабаванні рабочых, пагражаў абвясціць лакаут. Лынькоў. // Селянін, уладальнік сялянскага двара, надзелу. Ніхто.. [Лаўрэна] не лічыў за гаспадара, а яго хату — за гаспадарку. Якімовіч. Пад самы лес бягуць шнуры, І брыюць спрытна, без заганы, Зялёны дол гаспадары. Колас.

2. (звычайна з азначэннем). Чалавек, які вядзе гаспадарку, займаецца гаспадарчымі справамі. Дбайны гаспадар. □ Навучыліся тут людзі працаваць.., адчуваць сябе добрымі, руплівымі гаспадарамі. Кулакоўскі.

3. Галава сям’і, дома. Мужчыны падалі адзін аднаму рукі, гаспадар — цвёрда і самаўпэўнена, госць — .. нясмела. Чорны.

4. Той, хто мае ўладу над кім‑, чым‑н.; паўнаўладны распарадчык. Гаспадар становішча. □ Кандрат Гуга быў больш-менш незалежным гаспадаром у сваім доме. Колас.

5. Разм. Муж. Вестка пра падзенне самаўладства ўсімі ўспрымалася як вестка пра канец вайны, пра тое, што да дзяцей вернуцца бацькі, да маці — сыны, да жонак — гаспадары. Лобан.

•••

Гаспадар свайго слова — пра чалавека, у якога слова не разыходзіцца са справай.

Сам сабе гаспадар гл. сам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

два, двух, двум, двума, (аб) двух, м. і н., дзве, дзвюх, дзвюм, дзвюма, (аб) дзвюх, ж., ліч. кольк.

1. Лік 2. Два разы па два — чатыры. Напісаць лічбу два. // Колькасць 2. Два алоўкі. Дзве дарогі. □ За аднаго бітага двух нябітых даюць. Прыказка. З аднаго вала дзвюх шкур не дзяруць. Прыказка.

2. Тое, што і двойка (у 2 знач.).

•••

Двух слоў не звяжа гл. звязаць.

Забіць двух зайцоў гл. забіць ​1.

За два (тры і пад.) крокі гл. крок.

На два словы гл. слова.

На два франты гл. фронт.

Не магчы (не ўмець) звязаць двух слоў гл. магчы.

Не раз і не два гл. раз.

Ні два ні паўтара — пра што‑н. няпэўнае, неакрэсленае; ні тое, ні сёе.

Пагнацца за двума зайцамі гл. пагнацца.

Палка з двума канцамі гл. палка.

Паміж двух агнёў гл. агонь.

Раз-два і гатова гл. раз.

Служыць двум багам гл. служыць.

У два канцы гл. канец.

У двух словах гл. слова.

Як двойчы два (чатыры) гл. двойчы.

Як дзве каплі вады гл. капля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хлёсткий

1. (больно бьющий) хво́сткі;

хлёсткий кнут хво́сткая пу́га;

хлёсткий ве́тер хво́сткі ве́цер;

2. перен. (шустрый), разг. дасці́пны, бо́йкі, спры́тны, зухава́ты;

хлёсткий па́рень спры́тны хло́пец;

3. перен. (о речи) во́стры, дасці́пны, з’е́длівы;хлёсткие слова́ во́стрыя (дасці́пныя, з’е́длівыя) сло́вы;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

naturalize, BrE -ise [ˈnætʃrəlaɪz] v.

1. дава́ць грамадзя́нства; атры́мліваць грамадзя́нства;

She was naturalized in Spain. Яна атрымала іспанскае грамадзянства.

2. запазыча́ць, запазы́чваць (словы, выразы з іншай мовы);

This word was naturalized into/in English in the 20th century. Гэтае слова ўвайшло ў англійскую мову ў XX стагоддзі.

3. акліматызава́цца; прыжыва́цца, прыма́цца (пра жывёл, расліны)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

transfer1 [ˈtrænsfɜ:] n.

1. перада́ча; перано́с;

the transfer of meaning перано́с значэ́ння (слова);

the transfer of knowledge перада́ча ве́даў у і́ншую сфе́ру

2. пераво́д (па службе); той, хто пераво́дзіцца (у іншую ўстанову)

3. (from … to) пераса́дачны пункт; пераса́дка;

May I have a transfer, please? Дайце мне, калі ласка, транзітны білет.

4. пераво́дны малю́нак

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Galeatum sero duelli poenitet

Узброенаму/са шлемам на галаве позна шкадаваць аб вайне.

Вооружённому/со шлемом на голове поздно сожалеть о войне.

бел. Калі з роду баравік, то лезь, браце, у кошык. Не даўшы слова ‒ крапіся, а даўшы ‒ дзяржыся. Калі ўлез у дугу, не кажы: не магу.

рус. Назвался груздем, полезай в кузов. Взялся за гуж, не говори, что не дюж.

фр. Quand le vin est tiré il faut le boire (Когда вино налито, его надо пить).

англ. In for a penny, in for a pound (Как ввязался за пени, иди и за фунт).

нем. Wenn schon, denn schon (Делать так делать).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

initial

[ɪˈnɪʃəl]

1.

adj.

першапачатко́вы, пачатко́вы, зыхо́дны; пе́ршы

the initial letter of the word — пе́ршая лі́тара сло́ва

2.

n.

ініцыя́л -а m. or pl. ініцыя́лы

а) пе́ршыя лі́тары імя́ й про́зьвішча

б) заста́ўка f. (у кні́зе)

3.

v.t.

ста́віць ініцыя́лы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

карэ́нны

1. (спрадвечны) rsprünglich, lteingesessen;

карэ́нны жыха́р reinwohner m -s, -;

2. (асноўны, важны) Grund-, grndlegend;

карэ́ннае пыта́нне grndlegende Frge;

3. (каранёвы) карэ́нная ча́стка сло́ва Stamm m -(e)s, Stämme, Wrtstamm m;

4. (істотны, радыкальны) gründlich, radikl;

карэ́нныя пераўтварэ́нні radikle [tefgreifende] mgestaltung;

карэ́нным чы́нам gründlich, erschöpfend

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)