канскры́пцыя, ‑і, ж.

У некаторых еўрапейскіх краінах да ўвядзення ўсеагульнай воінскай павіннасці — сістэма камплектавання арміі на аснове воінскай павіннасці з правам выкупіцца або паставіць на сваё месца другога.

[Ад лац. conscriptio — унясенне ў спісы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

квершла́г, ‑а, м.

Гарызантальная або нахільная падземная горная распрацоўка, якая ідзе па пустых пародах пад вуглом да месца залягання карысных выкапняў і не мае непасрэднага выхаду на паверхню.

[Ням. Querschlag.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мелкаво́ддзе, ‑я, н.

1. Нізкі ўзровень вады (у рэчцы, возеры і пад.), а таксама пара, калі вадаёмы мялеюць.

2. Месца (у рэчцы, возеры і пад.) з невялікай глыбінёй.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надхма́р’е, ‑я, н.

Месца, прастора над хмарамі. Выглянуў месяц з надхмар’я. А. Александровіч. У надхмар’і дзесь раўлі маторы, мільгацелі ў дыме галубы. Русецкі.

•••

Лунаць у надхмар’і гл. лунаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

назаго́ртваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. чаго. Загарнуць у адно месца вялікую колькасць чаго‑н. Назагортваць попелу ў ямку.

2. каго-чаго. Ахінуць, абгарнуць з усіх бакоў многае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недалёт, ‑у, М ‑лёце, м.

Падзенне снарада, кулі і пад. бліжэй намечанай цэлі. Міны грымнулі яшчэ раз. Цяжка было пазнаць — з пералётам гэтага месца ці з недалётам. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазграба́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Згрэбці ў адно месца ўсё, многае. Пазграбаць сена ў кучкі.

2. Грабучы, скінуць адкуль‑н. усё, многае. Пазграбаць снег з дахаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паз’язджа́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

З’ехацца ў адно месца — пра ўсіх, многіх. Потым гутарка скіравалася на тую справу, дзеля якой паз’язджаліся настаўнікі з розных канцоў краіны. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пачырване́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. пачырванець.

2. Пачырванелае месца як вынік запаленчага працэсу. Ранка ад укусу змяі загаілася, нават пачырваненне знікла. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перамало́цца, ‑мелецца; зак.

1. Змалоцца — пра ўсё, многае.

2. перан. Прайсці, мінуцца (пра якія‑н. цяжкасці, непрыемнасці і пад.). Здавалася, усё перамалолася, усё стала на сваё месца. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)