сык, ‑у, м.
Разм. Тое, што і сыканне. Жабы, яшчаркі і гады — Усе жыццю без меры рады — Паднялі страшэнны сык, Выстаўляючы язык. Крапіва. Веставы сваім сыкам збіў [Лукашыка] з тропу. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гаў межд. (о лае собак) гав; тяв;
◊ г. дый зу́бы сцяў — язы́к прикуси́л
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
племянны́ в разн. знач. племенно́й;
~нна́я жывёла — племенно́й скот;
~нная мо́ва — племенно́й язы́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
о́стрый в разн. знач. во́стры;
о́стрый нож во́стры но́ж;
о́стрый ум во́стры ро́зум;
о́стрый со́ус во́стры со́ус;
о́страя боль во́стры боль;
о́стрый у́гол мат. во́стры ву́гал;
◊
о́стрый язы́к во́стры язы́к.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
адсо́хнуць, ‑сохне; пр. адсох, ‑ла; зак.
1. Адмерці, засохнуць.
2. Разм. Страціць здольнасць рухацца, дзейнічаць. [Драпеза:] — У твайго, кажу, бацькі адсохла б рука, каб яго хто прымусіў так рабіць. Паслядовіч. Адсохні тая рука, што на бацьку падымаецца. Прыказка.
•••
Каб табе язык (мазгі, рукі) адсох(лі) гл. язык.
Хай адсохнуць (у мяне) рукі і ногі — клятва ў тым, што я зраблю, зрабіў і пад. што‑н. або што не зраблю, не зрабіў і пад. чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прысо́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. прысох, ‑ла; зак.
Падсохшы, прыстаць, прыліпнуць да чаго‑н. Скручаныя альховыя лісты прысохлі да галінак. Кулакоўскі. Таццяна развязала ручнікі, якімі яго перавязалі жанчыны і якія ўжо .. прысохлі. Шамякін. // перан. Захапіўшыся кім‑, чым‑н., закахацца. — Мала што. Трэба ўмець прываражыць. Эх, не на мяне .. [Уладзімір] нарваўся — прысох бы. Скрыган. Дзе гэта відана, каб шляхцянка ўпадабала бацькавага парабка і каб ён так прысох да яе. Грахоўскі.
•••
Язык прысох гл. язык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
во́раг м.
1. враг; не́друг;
2. (воюющая противная сторона) враг, неприя́тель; проти́вник;
в. пару́шыў на́шы ме́жы — враг нару́шил на́ши грани́цы;
◊ язы́к мой — в. мой — посл. язы́к мой — враг мой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
жартаўні́к, ‑а, м.
Той, хто любіць жартаваць (у 1 знач.). К таму ж яшчэ .. [Сымон] быў вясёлы, На байкі здатны, на язык. І словы сыпаў, як з прыполу, Жаданы ўсюды жартаўнік. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Плятуха́цца ’блытацца (пра язык)’ (Гарэцкі). З (за)плята́цца < пле́сці (гл.) з экспрэсіўным суф. ‑ух‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
méistern
vi
1) майстрава́ць, вырабля́ць
2) авало́дваць (чым-н.)
Schwíerigkeiten ~ — пераадо́льваць ця́жкасці
sein Fach ~ — авало́даць спецыя́льнасцю
séine Zúnge ~ — разм. трыма́ць язы́к за зуба́мі, прыкусі́ць язы́к
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)