трэ́нзель, ‑я, м.

Металічныя цуглі, пры дапамозе якіх кіруюць канём, націскаючы на язык і куткі рота, а таксама ланцужок для ўтрымання муштука ў роце каня.

[Ад ням. Trense.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паднябе́нне, ‑я, н.

Верхняя частка поласці рота. Праўда, язык доўга не паварочваўся, не мог вымавіць некалькі такіх простых, здавалася б, слоў, нібы прысох да паднябення. Шыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Schwéngel

m -s, -

1) язы́к (у звана)

2) балансі́р

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Máulwerk

ein gútes ~ háben — разм. быць бо́йкім на язы́к

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

уваткну́ць, уваткну, уваткнеш, уваткне; уваткнём, уваткняце; пр. уваткнуў, ‑ткнула; зак., што.

Тое, што і уткнуць у (1, 2 знач.). Дома, у сенцах старое хаты,.. маці ўваткнула свой серп у шчыліну над вушаком. Брыль. [Грышка] пачаў .. [начлежнікам] падпяваць, уваткyуўшы твар у каўнер кажуха. Чарот.

•••

Уваткнуць свае тры грошы — тое, што і уткнуць свае тры грошы (гл. уткнуць).

Уваткнуць свой нос (язык) — тое, што і уткнуць свой нос (язык) (гл. уткнуць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паднябе́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да паднябення. Паднябенная косць.

2. У мовазнаўстве — такі, пры вымаўленні якога язык датыкаецца да паднябення (пра гукі мовы). Паднябенныя зычныя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

калары́тны прям., перен. колори́тный;

к. пейза́ж — колори́тный пейза́ж;

~ная мо́ва — колори́тный язы́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

язычо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.

1. гл. язык.

2. Адростак на заднім краі паднябення ў поласці рота.

3. Невялікі адростак ля асновы ліставой пласцінкі ў злакавых і некаторых іншых раслін (спец.).

4. Рухомая, адным канцом прымацаваная пласцінка ў розных прыстасаваннях.

Я. чаравіка.

Я. замка.

Я. музычнага інструмента.

|| прым. язычко́вы, -ая, -ае (да 2—4 знач.; спец.).

Я. музычны інструмент.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

палонны; язык (разм. перан.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

Вужава зелле ’граздоўнік звычайны, Botrychium lunaria Sw.’ (Кіс., 24); ’вужоўнік, Ophioglossum L.’ (Крывіч, 4, 1923). Рус. змеиный язык, серб. змијински език і змиинска травчица ’тс’. Назва з’яўляецца, магчыма, варыяцыяй перакладу лац. назвы (ophis — змяя і glossa — язык) (Сіманавіч, 325).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)