Сурга́н ’неспакойны хлопец’ (Бяльк.); прозвішча Сурганаў Бірыла (Бел. антр., 3, 399) параўноўвае з укр. жарт. сурга́нити ’прасці’, сурга́нитися ’з цяжкасцю ісці, ехаць, клясціся’. Няясна; параўн. ЕСУМ (5, 479).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

агляну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Паглядзець, павярнуўшы галаву назад; азірнуцца.

Хлопец ні разу не аглянуўся.

2. Паглядзець вакол сябе.

А. навокал.

А. на мінулыя вякі (перан.).

|| незак. агля́двацца, -аюся, -аешся, -аецца і агляда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. агля́дка, -і, ДМ -дцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Búrsche

m -n, -n

1) хло́пец, хлапе́ц

2) ву́чань; гіст. бурш, студэ́нт

3) слуга́, слу́жка

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Gesélle

m -n, -n

1) падма́йстар; гіст. чаля́днік

2) хло́пец

3) тава́рыш

lóckerer ~ — ве́траны хлапчы́на

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

быстрахо́дны, ‑ая, ‑ае.

Які мае вялікую хуткасць руху. Быстраходны камбайн. Быстраходнае судна. □ Гучна прагуў На заводзе гудок, Хлопец спыніў Быстраходны станок. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

белабро́вы, ‑ая, ‑ае.

У якога белыя, светлыя бровы. Шафёр, малады белабровы хлопец, з ледзь прыкметным пушком над верхняй губою, глядзеў здзіўлена. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абу́ранасць, ‑і, ж.

Стан абуранага. Хлопец мімаволі сціснуў аўтамат і змер[а]ў Грэчку бязлітаснымі блакітнымі вачыма, якія гарэлі ад гневу і абуранасці. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

карта́васць, ‑і, ж.

Картавае вымаўленне. Хлопец не зусім чыста вымаўляў гук «р», і ледзь прыкметная картавасць надавала яго мове мілагучную інтанацыю. Русак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

русавало́сы, ‑ая, ‑ае.

З русымі валасамі. Чуцен спеў — Русавалосы грае трактарыст. Танк. У першай лодцы сядзіць русавалосы хлопец у белай кашулі. Аляхновіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчака́сты, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які мае тоўстыя, пульхныя шчокі (у 1 знач.). Разам са мною лячыўся ў .. шпіталі высокі шчакасты хлопец. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)