заканамерныя зросткі двух (Д. простыя, адзінарныя) ці некалькіх (Д. полісінт. шматразовыя) крышталёў з падобнымі крышт. рашоткамі, якія арыентаваны паралельна двум геаметрычным элементам. Паводле генезісу адрозніваюць Д. першасныя (росту, рэкрышталізацыйныя і камбінаваныя) і Д. другасныя (інверсійныя, дэфармацыйныя, інтэрферэнцыйныя). Паводле спосабу фарміравання вылучаюць Д. кантактавыя, поўныя, няпоўныя, замкнёныя.
Двайнікі: а — двайнік гіпсу («ластаўчын хвост»); б — полісінтэтычны двайнік плагіяклазу; в — каленчаты трайнік рутылу.
1. З’есці частку чаго‑н.; адкусіць, адгрызці. Кошка ад’ела хвост у рыбы.
2. і без дап.Разм. Кончыць есці. У вас адпелі — у нас ад’елі.Прымаўка.
•••
Ад’есці кішкі (вантробы)каму — тое, што і пераесці кішкі (вантробы) каму (гл. пераесці).
Сэрца ад’есці — памучыць, давесці да знямогі, дакучаючы чым‑н. непрыемным.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
туп, туп-туп, выкл.
Разм.
1. Ужываецца гукапераймальны для абазначэння тупату. І раптам у гэтай цішыні чую шоргат .. «Туп-туп-туп», — .. [пацук] бяжыць да ложка, валочачы за сабою свой доўгі хвост.Арабей.
2.узнач.вык. Ужываецца для абазначэння дзеяння паводле знач. дзеясл. тупаць — тупнуць. Пляткарка [сарока] нагою Туп! — аж захрусцела, І пяро даўгое Выскубнула з цела.Калачынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
hanger-on
[,hæŋərˈɑ:n]
n., pl. hangers-on
1) пасьлядо́ўнік -а m., прыхі́льнік -а m.; зале́жны ад каго́сь утрыма́нец -ца m.
2) непажада́ны “хвост” (які́ высо́чвае каго́-н.)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
цэлураза́ўры
(ад гр. koilos = полы + ura = хвост + -заўр)
група драпежных дыназаўраў, якія жылі ў мезазоі і характарызаваліся канструктыўнай лёгкасцю шкілета, бо большасць касцей у іх мела поласці ўнутры.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Cuilibet fatuo placet sua clava
Кожнаму дурню свой кій падабаецца.
Каждому дураку своя палка нравится.
бел. Кожны цыган сваю кабылу хваліць. Жаба сваё балота хваліць. Кожны стралец сваю стрэльбу хваліць. Усякі ліс свой хвост хваліць.
рус. Всяк/каждый кулик своё болото хвалит. Всякая лиса свой хвост хвалит. Всякий цыган свою кобылу хвалит. Каждая Алёнка хвалит свою бурёнку. Всякая сосна своему бору шумит. Каждый мастер сам себе дивится. Каждый поп хва лит своих святых. Всяк своё хвалит. Всякая хохуля сама себя не похулит. Всякая жаба сама себя хвалит.
фр. A chaque oiseau son nid est beau (Для каждой птицы своё гнездо прекрасное).
англ. Every bird likes its own nest (Каждая птица любит своё гнездо).
нем. Jeder Bär brummt nach seiner Höhle (Всякий медведь рычит о своей берлоге).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
наступі́цьсов. (ступить на кого-, что-л.) наступи́ть;
◊ н. на нагу́ — (каму) наступи́ть на́ ногу (кому);
н. на го́рла — (каму) наступи́ть на го́рло (кому);
н. на (любі́мы) мазо́ль — (каму) наступи́ть на (люби́мую) мозо́ль (кому)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АРГАТЫ́ЗМ
(франц. argotisma),
умоўнае або штучнае слова, якое выкарыстоўваецца ў мове замест агульнавядомага. Аргатызмы маюць вузкаспец. характар і знаходзяцца па-за межамі літ. мовы: напр., «філон» — гультай, «стукач» — даносчык, «хіляць» — ісці, «хвост» — акадэмічная запазычанасць і інш. Эмацыянальна-экспрэсіўная афарбоўка, выразнае адценне зніжанасці або грубаватасці, уласцівае аргатызму, дазваляе карыстацца імі ў маст. творах для стварэння каларыту адпаведнага сац. асяроддзя, вобраза ці своеасаблівага камічнага эфекту.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАКСЁР, нямецкі бульдог,
парода службовых сабак. Выведзены ў Германіі ў канцы 19 ст. скрыжаваннем англ. бульдогаў і ням. булен-бейсераў. Пашыраны ва ўсім свеце.
Канстытуцыя моцная, шыракацелая. Выш. ў карку 58—68 см. Масць рыжая, тыгравая, зрэдку белая, рабая, плямістая. Морда чорная або цёмная, вакол вачэй цёмныя кругі («акуляры»). Шэрсць кароткая, прамая, шорсткая. Хвост купіруюць у маладым узросце. Тып паводзін ураўнаважана-рухомы. Добра дрэсіруецца. Характэрны алюр — галоп.
