шака́л, ‑а, м.

1. Драпежная млекакормячая жывёліна сямейства сабачых, якая харчуецца пераважна мярцвячынай. Сцежкай снягоў тых і дзікіх узлессяў Тур ці шакал Толькі могуць праскочыць. Хведаровіч. Недзе недалёка ў гарах завылі шакалы, вылі тонка і працяжна, нібы плакала малое дзіця... Каваль.

2. перан. Разм. Пра прагнага, драпежнага чалавека. Я чую стогн Афрыкі Каланіяльнай. І гром навальніцы Над Нігерам дальнім; Крык неграў лінчованых За акіянам, Быццё ў эфіры Шакалаў паганых. Танк. Няхай ведаюць гітлераўскія шакалы, што ніякія катаванні і тэрор не зломяць узнятай народнай хвалі супроць нямецкага фашызму. Казлоў.

[Перс.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Бэ́збаш ’вэрхал, гармідар’ (палес., КЭС). Ст.-укр. безбашный, безбаш (з XVII ст., Цімчанка), укр. бе́збеш ’без мэты, без парадку’. Здаецца, запазычанне з тур. мовы (магчыма, калька): да тур. baş ’галава’ (параўн. яшчэ başsiz ’безгаловы, безначальны, без кіраўніцтва, неабмеркаваны’). Гл. Краўчук, ЛБ, 8, 71–72 (там і прыклады з помнікаў).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Кізе́ль ’палатняны халат’ (Анім.). Няясна. Магчыма, запазычанне з цюрк. моў. Параўн. тур. käsi ’раскроеная матэрыя’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бахча́

(тур. bahča, ад перс. bachče = садзік)

поле, на якім растуць гарбузы, кавуны, дыні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

вілае́т

(тур. vilâyet, ад ар. vilija = кіраваць)

адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Турцыі, Алжыры, Тунісе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

калка́н

(тур. kalkan)

рыба атрада камбалападобных, якая водзіцца пераважна ў Чорным і Адрыятычным морах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ко́бза

(укр. кобза, ад тур. kopuz = аднаструнная гітара)

старадаўні ўкраінскі струнна-шчыпковы музычны інструмент.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

корд​1

(польск. kord, ад венг. kard < тур. kard < перс. kārd)

гіст. кароткі меч.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сагайда́к

(кр.-тат. sagdak, тур. sagdak)

гіст. чахол з лукам і калчан са стрэламі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

санда́л​2

(тур., кр.-тат. sandal)

аднамачтавае паруснае судна, якім карысталіся цюркскія народы Прычарнамор’я.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)