ГІ́СТА-ГЕМАТЫ́ЧНЫ БАР’Е́Р,

комплекс структур і фізіял. механізмаў, якія рэгулююць абменныя працэсы паміж крывёй і тканкамі, забяспечваюць адноснае пастаянства саставу, фізіка-хім. уласцівасцей непасрэднага пажыўнага асяроддзя органа і клеткі. Тэрмін увёў сав. фізіёлаг Л.С.Штэрн у 1929. Структурная аснова гіста-гематычнага бар’ера — сценка капіляраў, элементаў злучальнай тканкі і інш. спец. тканкавых элементаў. Гіста-гематычны бар’ер органа вызначае яго функцыян. стан, здольнасць процістаяць шкодным уплывам, перашкаджае пераходу чужародных рэчываў з крыві ў тканкі (ахоўная функцыя), рэгулюе паступленне да клетак з крыві рэчываў, неабходных для жыццядзейнасці органаў і тканак, вывядзенне прадуктаў абмену. Функцыі гіста-гематычнага бар’ера мяняюцца ў залежнасці ад узросту, нерв. і гарманальных уплываў і інш. Гл. таксама Бар’ерная функцыя, Гемата-энцэфалічны бар’ер.

А.С.Леанцюк.

т. 5, с. 265

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АДЭНО́МА

(ад адэн... + ...ома),

дабраякасная пухліна, якая можа развіцца з залозістага эпітэлію і захаваць структурныя прыкметы зыходнай тканкі. Развіваецца ў тканках малочнай, шчытападобнай, прастаты, гіпофіза і інш. залоз, а таксама ў залозістым эпітэліі слізістых абалонак страўніка, кішэчніка і інш. Часам перараджаецца ў злаякасную пухліну. Лячэнне хірургічнае.

т. 1, с. 146

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ін’е́кцыя

(лац. injectio = укідванне)

1) увядзенне лякарства ў тканкі і поласці арганізма шляхам упырсквання;

2) дадатковыя сродкі, якія ўліваюцца ў пэўную сферу эканамічнага жыцця (інвестыцыі, урадавыя закупкі тавараў і паслуг, экспарт).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

фікса́тар, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Прыбор, прыстасаванне для рэгулявання, замацоўвання чаго‑н.

2. ‑у. Спец. Хімічныя рэчывы, якімі фіксуюць клеткі, тканкі, органы для захавання іх прыжыццёвай структуры.

3. ‑а. Той, хто фіксуе (у 2 знач.) што‑н. У сучасным мастацтве, гаворыць Міхась Савіцкі, ёсць нямала прыкладаў, калі натура бярэ верх. Творца становіцца фіксатарам. «Маладосць».

[Фр. fixateur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інерва́цыя

(ад ін- + нервы)

забяспечанасць якога-н. органа або тканкі нервовымі клеткамі і валокнамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

лейко́ма

(гр. leukoma)

памутненне рагавой абалонкі вока ў выніку ўтварэння непразрыстай рубцовай тканкі; бяльмо.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прака́мбій

(ад лац. pro = перад + камбій)

утваральная тканка раслін, з якой развіваюцца праводныя тканкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

склерадэ́рма

(ад склера- + дэрма)

хранічная хвароба скуры, якая характарызуецца ўшчыльненнем скуры і падскурнай тканкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фібраадэно́ма

(ад. лац. fïbra = валакно + адэнома)

мед. дабраякасная пухліна са злучальнай і жалезістай тканкі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

цытадыягно́стыка​1

(ад цыта- + дыягностыка)

распазнаванне хваробы шляхам мікраскапічнага даследавання клетачных элементаў тканкі цела.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)