ако́п, ‑а, м.

Земляное ўмацаванне ў выглядзе выкананага рова з насыпам (валам), якое прыкрывае ад куль і асколкаў; траншэя. Толькі сягоння спраў кожнаму шмат: Коласу — вырасціць жменю зярнят, Сонцу — стаптаныя травы падняць, Ветру — акопы пяском зараўняць. Танк. Баязліўца куля і ў акопе страчае, смелага і на акопе мінае. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́зваліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.

1. Атрымаць свабоду, стаць свабодным.

В. з палону.

В. ад прыгнёту.

2. Пазбавіцца ад чаго-н., што сціскае, абмяжоўвае, ад непажаданага, шкоднага.

В. ад ношы.

В. з абдымкаў.

В. ад думак.

3. Стаць свабодным ад якіх-н. абавязкаў, спраў і пад.

В. ад работы.

В. ад загадвання.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ачысціцца, стаць пустым, незанятым.

Кватэра вызвалілася.

Месца вызвалілася.

|| незак. вызваля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. вызвале́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

НКУС гіст. (народны камісарыят унутраных спраў) Volkskommissariat der Inneren Angelegenheiten (Nachfolgerorganisation der Politischen Hauptverwaltung (GPU) Ende 30-er-Mitte 40-er Jahren in der UdSSR)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

scheme1 [ski:m] n.

1. (for) план, прае́кт, прагра́ма;

lay a scheme заду́мваць, склада́ць план

2. сістэ́ма, структу́ра;

a colour scheme спалучэ́нне ко́лераў

3. інтры́га, махіна́цыя

the scheme of things стан спра́ў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

truck1 [trʌk] n.

1. грузаві́к

2. BrE адкры́тая тава́рная платфо́рма; вагане́тка

3. вазо́к (насільшчыка)

have/want no truck with smb./smth. BrE не мець нія́кіх спраў з кім-н./чым-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ВАСІЛЕ́ЎСКІ (Wasilewski) Леан

(24.8.1870, С.-Пецярбург — 10.12.1936),

польскі публіцыст, гісторык, дыпламат. З 1896 дзеяч Польск. сацыяліст. партыі. Пасля яе расколу ў 1906 кіраўнік рэв. фракцыі. Рэдактар парт. выданняў «Przedświt» («Зара»), «Robotnica» («Работніца»). Друкаваўся пад псеўд. Л.Плахоцкі. У 1918—19 міністр замежных спраў Польшчы. З 1924 узначальваў Ін-т вывучэння навейшай гісторыі Польшчы, з 1929 рэдактар час. «Niepodległość» («Незалежнасць»). З 1931 старшыня Ін-та вывучэння нац.-вызв. спраў. У працах «Літва і яе народы» (1907), «Літва і Беларусь» (1912) і інш. даследаваў развіццё культуры і асветы, гісторыю бел. і літ. нац.-вызв. руху ў 19 — пач. 20 ст.

т. 4, с. 24

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГРАМАДЗЯ́НСКІ ПРАЦЭСУА́ЛЬНЫ КО́ДЭКС РЭСПУ́БЛІКІ БЕЛАРУ́СЬ,

цывільны працэсуальны кодэкс Рэспублікі Беларусь, сістэматызаваны адзіны заканадаўчы акт, які ўстанаўляе парадак вядзення цывільных спраў ва ўсіх судах Рэспублікі Беларусь. Дзеючы кодэкс прыняты Вярх. Саветам Беларускай ССР 11.6.1964. Пазней у яго ўнесены адпаведныя змены і дапаўненні. Складаецца з 398 артыкулаў, 32 глаў, 6 раздзелаў, у якіх вызначаюцца задачы цывільнага судаводства і рэгламентуюцца пытанні, звязаныя з разглядам і вырашэннем цывільных спраў, выкананнем пастаноў судоў і некаторых інш. органаў. У кодэкс уключаны дадаткі, якія складаюцца з пераліку відаў маёмасці грамадзян, на якую не можа быць накіравана спагнанне па выканаўчых дакументах, палажэння пра трацейскі суд і інш.

т. 5, с. 396

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

аберага́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

Засцерагаць, ахоўваць ад чаго‑н. шкоднага, небяспечнага. Янукевіч не памыкаўся уводзіць сына ў курс сваіх спраў, аберагаў яго ад трывог і сумненняў — хай хлопец вучыцца. Хадкевіч. // Вартаваць, пільнаваць. І сапраўды, што можа быць высакародней, як аберагаць спакой такіх бязвінных душ, як яго [Грыневіча] Алёшка. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

статс-сакрата́р, ‑а, м.

1. У дарэвалюцыйнай Расіі — ганаровае прыдворнае званне вышэйшых чыноўнікаў. [Звяждоўскі:] — Быў я ў вялікай княгіні Гелены Паўлаўны. Кола вузкае. Статс-сакратар Карніцкі, што прыехаў з Варшавы, міністр унутраных спраў Панскай, Валуеў, яшчэ некалькі чалавек. Караткевіч.

2. У некаторых капіталістычных краінах — назва вышэйшых урадавых асоб, міністраў і пад.

[Ням. Staatssekretär.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заме́жны

1. usländisch, uslands-;

заме́жная мо́ва Frmdsprache f -, -n;

2. (у дачыненні да палітыкі) uswärtig, ußen-;

міні́стр заме́жных спраў Minster für uswärtige ngelegenheiten, ußenminister m -s, -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)