Трыбу́н ‘назвы розных службовых асоб у Старажытным Рыме’, ‘грамадскі дзеяч — выдатны прамоўца і публіцыст’ (ТСБМ), ст.-бел.трибунъ ‘службовая асоба ў Старажытным Рыме’ (XVII ст.). Са ст.-польск.trybun < лац.tribūnus ‘чыноўнік’ < tribus; ст.-бел.трибусъ ‘выбарчая акруга ў Старажытным Рыме’, запазычана ў XVI ст. праз ст.-польск.trybus ‘тс’, гл. Булыка, Лекс. запазыч., 36. Лац.tribūnas роднаснае умбр.trifu < іт.tribhu ‘траціна’ < *tri ‘тры’ (спачатку было тры часткі насельніцтва) і і.-е.*bhū̆/bheu̯‑ ‘быць’ (SWO, 1980, 680–681; Чарных, 2, 262; ЕСУМ, 5, 634).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ста́раста, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.
1. У дарэвалюцыйнай Расіі — адміністрацыйна-службовая асоба, якая прызначалася або выбіралася для вядзення спраў якой‑н. абшчыны, арцелі і пад. Царкоўны стараста. □ Заўтра трэба будзе заказаць старасту фурманку і паехаць да воласці забраць школьныя прыналежнасці.Колас.Люба — адна дачка і адно дзіця ў свайго бацькі; і бацька яе не абы-хто, а сельскі стараста.Мурашка.// У час Вялікай Айчыннай вайны — службовая асоба, якая назначалася акупантамі ў сельскай мясцовасці. Гітлераўцы прапанавалі яму [Шаройку] стаць старастам.Шамякін.Потым паказаўся стараста з двума нямецкімі салдатамі.Пальчэўскі.
2. Асоба, якая выбіраецца або прызначаецца з асяроддзя вучняў, студэнтаў для нагляду за выкананнем дысцыпліны, правіл унутранага распарадку ў класе, гуртку і пад. Стараста гуртка. Стараста класа. □ Стараста прыродазнаўчага гуртка Яша ажно прысягаў перад сябрамі, што Чмыхун — не звычайны вожык.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́звалены, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад вызваліць.
2.узнач.прым. Які атрымаў свабоду, незалежнасць дзякуючы чыім‑н. намаганням. Два гады мірнай працы на вызваленай зямлі былі для.. [камуністаў] шчаслівым этапам на шляху барацьбы.Брыль.//Службовая нагрузка якога абмяжоўваецца партыйнай, камсамольскай ці прафсаюзнай работай. Вызвалены сакратар парткома.
3.узнач.наз.вы́звалены, ‑ага, м. Той, хто атрымаў вызваленне. Вызваленых засыпалі пытаннямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тлума́ч, ‑а, м.
1.Гіст. Асоба, якая выкарыстоўвалася для вуснага перакладу з замежнай мовы ў час размовы. //Службовая асоба, якая выконвала абавязкі перакладчыка ў час афіцыйных перагавораў.
2.Разм. Тое, што і тлумачальнік. Сымоніха з Лявоніхай .. пачынаюць гутарку. Мова іх на першы погляд здаецца самай простай .. Каб зразумець глыбокі сэнс гэтай мовы, патрэбен добры тлумач — іначай чалавек не пачуе праўдзівага смаку.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адміністра́тар
(лац. administrator = распарадчык, кіраўнік)
1) службовая асоба, якая кіруе прадпрыемствам, установай, арганізацыяй (напр. а. гасцініцы);
2) распарадчык (напр. а. выстаўкі).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кватарма́йстар
(ням. Quartiermeister)
службовая асоба ў арміях некаторых краін, якая займаецца размяшчэннем войск па кватэрах і забеспячэннем іх харчамі і фуражом.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пяча́цьж.
1. Síegel n -s, -, Stémpel m -s, -;
дзяржа́ўная пяча́ць Stáatssiegel n -s, -;
службо́вая пяча́ць Díenstsiegel n -s, -;
паста́віць пяча́ць das Síegel áufdrücken;
2.перан. Stémpel m -s, -, Gepräge n -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
грэф’е́
(фр. grefïer)
службовая асоба пры парламенце або судзе ў Францыі і Бельгіі, якая складае афіцыйныя справаздачы, рэдагуе дакументы і г. д.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кур’е́р
(фр. courrier)
1) пасыльны ва ўстанове, які разносіць дзелавыя паперы;
2) службовая асоба, якая пасылаецца са спешнымі даручэннямі (напр. дыпламатычны к.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
мажардо́м
(фр. majordome, ад лац. maior = старшы + domus = дом)
1) вышэйшая службовая асоба ў Франкскай дзяржаве (5—8 ст.);
2) дварэцкі, аканом.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)