сядзе́ць на ку́кішках hócken vi, káuern vi; in der Hócke sitzen*;
се́сці на ку́кішкі sich káuern, sich hínhocken, sich níederhocken; sich in die Hócke setzen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Раскапу́сціцца ’празмерна шырока рассесціся’ (ТСБМ, Нас., Мат. Гом., Ян.), ’расшырыцца, заняць шмат месца’ (Варл.), ’разрасціся’ (Мат. Гом.), укр.роскапу́ститися ’тс’, рус. смол. раскапуститься ’тс’. Яшчэ Насовіч тлумачыў ’сесці шырока, падобна да капусты, што займае сваімі лістамі вялікую прастору на градзе’ (Нас.), гл. таксама Фасмер, 2, 188. Сюды ж раскапу́сціцца ’апусціцца, пасці духам’ (Касп.), відаць, пад уплывам раскі́снуць (гл.) або капу́ціцца ’канаць, здыхаць’ (Нас.), гл. капут. Параўн. рус. разм. і дыял.раскапу́ститься з падобнай семантыкай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
jammed[dʒæmd]adj.
1. які́ не мо́жа ру́хацца;
I couldn’t go out. I was jammed in the crowd of people. Я не мог выйсці. Мяне заціснулі ў натоўпе.
2. по́ўны людзе́й;
Nobody could get on, the bus was jammed. Ніхто не змог сесці ў аўтобус, ён быў перапоўнены.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
По́чапка, по́чап, по́чапак, по́чапень, по́чэп, по́чэпка, почо́пка ’вяровачка для падвешвання чаго-небудзь’ (ТСБМ, Шат., Мат. Гом., Ян.), ’дужка ў вядры’ (ТСБМ, Бяльк.), ’прывязка (пугі да пугаўя)’, ’вяроўка, прывязаная да калыскі’ (Сл. ПЗБ), сесці на по́чапку ’на кукішкі’ (гродз., Сл. ПЗБ), по́чэп ’вілы’ (Сл. Брэс.), ’месца вешаць адзенне’ (Сцяшк. Сл.), по́чып ’вочап’ (Юрч. Вытв.), ст.-бел.почепити ’зачапіць’, укр.почепи́ти ’зачапіць’. Утворана ад дзеяслова пачапі́ць (гл.), як завязка ад завяза́ць (Сцяцко, Афікс. наз., 24, 46–47). Гл. таксама пачапе́йка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
папыта́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Задаць каму‑н. пытанне, каб даведацца пра што‑н. — Калі не памыляюся, Сцяпан Захаравіч Белавус? — няўпэўнена папытаўся я.Гурскі.Вэня.. запрасіў Любу сесці,.. папытаўся, як здароўе, пагаварыў.Чорны.
2. Папрасіць дазволу на што‑н., звярнуцца з якой‑н. просьбай. Камісара да іхняга ганку Мы прынеслі на ранку. Для яго папытаўся вады я, — У нас яна выйшла.Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кру́гампрысл.:
у мяне́ галава́ ідзе́ кру́гам ich weiß nicht, wo mir der Kopf steht; ein Mühlrad geht mir im Kópfe herúm;
се́сці кру́гам sich im Kreis sétzen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
парахо́дм.тэх. Dámpfer m -s, -;
купі́ць [заказа́ць] біле́т на парахо́дéine Fáhrkarte für den Dámpfer káufen [bestéllen];
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
féstfahren
*аддз.vi(s)i(sich) загра́знуць; се́сці на мель; заблы́тацца
перан. зайсці́ ў тупі́к
die Sáche ist féstgefahren — спра́ва зайшла́ ў тупі́к
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Распасце́рціся ’раздацца, раздзьмуцца, раскрыцца, заняць сабой шырокі абшар, шырока сесці або легчы’, ’натапырыцца’ (ТСБМ; шчуч., Сл. ПЗБ; Бяльк.), распасцірацца ’гаварыць многа’ (Растарг.), фіксуецца ў XVI ст. ст.-бел.розъпостри (Карскі, 1, 95). Параўн. польск.rozpostrzeć, rospościerać ’сцяліць’, славен.razprostirati, razprostreti ’тс’, ’распасціраць’. Паводле Брукнера (522), каранёвая частка ў славянскіх мовах часцей за ўсё ў спалучэнні з прыстаўкай *pro‑, параўн. прастора, прасцерці (гл.), з чаргаваннем галосных асновы (< *stre‑, *ster‑, *stor‑, *stъr‑ і інш.), сюды ж распастыры́ць ’распасцерці’ (Сцяц.), распастры́ць ’разаслаць, разгладзіць’ (Сцяшк. Сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пята́, ‑ы́, ДМ пяце́; мн. пя́ты (зліч.2,3,4 пяты́), пят; ж.
1. Задняя частка ступні. Андрэй паглядзеў .. [цётцы Таццяне] услед, як яна ішла па халоднай зямлі босымі нагамі з парэпанымі пятамі.Пестрак.// Частка панчохі або шкарпэткі, якая закрывае гэтую частку ступні. Гэлька, Лявонава дачка, рабіла парцяную панчоху — дарабляла пяту.Баранавых.
2.Спец. Апорная частка чаго‑н. (якая іншы раз устаўляецца ў якую‑н. аснову, гняздо).
•••
Ахілесава пята — пра слабае месца каго‑н. (паводле грэчаскага міфа, Ахілес меў толькі адно слабае месца на целе — пяту, ад раны ў якую і загінуў).
З галавы да пят; ад пят да галавыгл. галава.
Кату па пятугл. кот.
Наступаць на пятыкамугл. наступаць.
Падмазаць пятыгл. падмазаць.
Пад пятойкаго або чыёй — пад уладай, пад прыгнётам.
Па пятах — неадступна, услед (хадзіць).
Сесці на пятыкамугл.сесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)