намо́ва, ‑ы, ж.
Разм.
1. Дамоўленасць аб чым‑н., угавор. І дзядзька доўга не чакае, Маўчком ён Костусю ківае; А Кастусёк даўно гатовы — У іх раней была намова Схадзіць у луг на азярыны І патрывожыць род тхарыны. Колас.
2. Падгавор, падбухторванне на якое‑н. дзеянне; указанне. Зрабіць па намове. □ Па намове жонкі.. [Марцін] заехаў у Масева і патрабаваў ад брата ўплаты за сваю частку. Карпюк.
3. Нагавор на каго‑н., паклёп. Пусціць у ход подкуп і намовы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падпусці́ць, ‑пушчу, ‑пусціш, ‑пусціць; зак., каго-што.
1. Даць магчымасць падысці, наблізіцца да каго‑, чаго‑н. Густы хмызняк шчыльна прыкрываў засаду. Партызаны падпусцілі .. [немцаў] метраў на дваццаць і тады адкрылі агонь. Дзенісевіч.
2. перан. Разм. Надаць (мове, выказванню і пад.) дадатковы сэнс, якое‑н. адценне; дапоўніць сказанае чым‑н. Маўчаць Іван Пятровіч не ўмеў — ён увесь час каменціраваў гульню: то жарт падпусціць, то прыказку якую прыгадае, то анекдоцік раскажа. Васілёнак.
•••
Падпусціць шпільку — сказаць што‑н. непрыемнае, з’едлівае; падкалоць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паскупі́цца, ‑скуплюся, ‑скупішся, ‑скупіцца; зак.
Праявіць скупасць, празмерную эканомію. Мікодым, хоць і быў жмінда, на гэты раз не паскупіўся. Сабаленка. У нядзелю пайшла Маўра на базар прадаваць шчаўе... Да базары паскупілася пусціць дзешавей, прасядзела ледзь не да вечара. Сяркоў. — Сёння Амархан не паскупіўся, плоў прыгатаваў, — адказаў Мікола. Даніленка. // на што. Даць, выказаць мала чаго‑н. Паскупіцца на пахвалу. □ Але ж яшчэ не было такога, каб паляўнічы паскупіўся на фарбы для апісання велічыні той дзічы, якую ён упаляваў. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пастая́лец, ‑льца, м.
Уст. Той, хто часова наймае ў каго‑н. жылое памяшканне, кватэру; кватарант. [Альбіне] няблага дапамагалі сыны і дочкі, усю гародніну сваю ебывала на рынку, пастаяльцы плацілі за кватэру. Ракітны. Сваё нежаданне пусціць у хату пастаяльца, якому толькі і трэба, што стол ды цішыня, яна вытлумачыла тым, што чалавек — не муха, яму і паесці трэба, а не толькі сядзець за сталом і пісаць. Навуменка. Невялікі радыёпрыёмнік, які прынёс быў Астап свайму вымушанаму пастаяльцу [камісару], зусім ажывіў хату. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
глум (род. глу́му) м., мн. нет, разг.
1. (действие и состояние) по́рча ж.; напра́сная тра́та;
2. отхо́ды мн.;
шмат глу́му — мно́го отхо́дов;
◊ пусці́ць у г. — испо́ртить, потра́тить зря;
пайсці́ ў г. — пойти́ насма́рку, пропа́сть зря
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
расхо́д, -ду м., в разн. знач. расхо́д;
р. боепрыпа́саў — расхо́д боеприпа́сов;
вы́весці су́му ў р. — вы́вести су́мму в расхо́д;
◊ спіса́ць у р. — списа́ть в расхо́д;
кішэ́нныя ~ды — карма́нные расхо́ды;
пусці́ць у р. — пусти́ть в расхо́д
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
распакава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак., што.
Вызваліць ад упакоўкі. — Ці не лепш было б усё ж распакаваць .. [прыёмнік] загадзя і .. пусціць у эксплуатацыю на вечары? Якімовіч. // Расклаўшы, выняўшы што‑н. спакаванае, апаражніць (чамадан, сумку і пад.); вызваліць ад упакоўкі. Пакуль Іра сядзела на дзяжы, я распакаваў чамадан і пачаў раздаваць падарункі. Сабаленка. [Вадзім Іванавіч] распакаваў свой рукзак і на здзіўленне ўсім дастаў адтуль не турысцкую амуніцыю, а паходную радыёстанцыю. Шыловіч. Урэшце [зямляк] устаў, распакаваў свой пак, дастаў раманаўскі кажух, зімовую шапку — ды на сябе. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́вень (род. пеўня) м.
1. прям., перен. пету́х;
2. только мн. петухи́;
пе́ршыя (другі́я) пе́ўні — пе́рвые (вторы́е) петухи́;
устава́ць з пе́ўнямі — встава́ть с петуха́ми;
да пе́ўняў — (вставать, сидеть) до петухо́в;
◊ пусці́ць чырво́нага пе́ўня — пусти́ть кра́сного петуха́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Galópp
m -s, -e i -s гало́п
im ~ — гало́пам, наўгало́п
in ~ fállen* — перайсці́ ў гало́п
in ~ sétzen — пусці́ць (каня) гало́пам
in gestrécktem ~ réiten* — імча́цца кар’е́рам
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
пе́вень м заал Hahn m -(e)s, Hähne;
устава́ць з пе́ўнямі разм mit dem érsten Háhnenschrei [mit den Hühnern] áufstehen*;
◊ пусці́ць чырво́нага пе́ўня den róten Hahn aufs Dach setzen;
як павядзе́цца, дык і пе́вень нясе́цца ≅ wer’s Glück hat, dem legt der Hahn Éier
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)