начёсанный

1. (о льне, пеньке и т. п.) начаса́ны, мног. паначэ́сваны;

2. (повреждённый при чесании) надра́ны, надзёрты, начу́ханы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

пого́н​I м.;

1. уст., обл., см. пого́ня;

2. спец. (осадки при перегонке химических продуктов) паго́н, -ну м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

цар, род. цара́ м., прям., перен. царь;

звяржэ́нне ~ра́ — сверже́ние царя́;

пры ~ру́ — при царе́;

ц. звяро́ў — царь звере́й;

ц.-пту́шка — фольк. царь-пти́ца;

◊ без ~ра́ ў галаве́ — без царя́ в голове́;

за ~ро́м Гаро́хам — при царе́ Горо́хе

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

а​III межд.

1. а; (при выражении догадки, решимости, досады, отчаяния) ат; (при выражении злорадства) ага́, а;

а, во́т оно что! а, во́сь яно што!;

а, была́ не была́, пойду́! ат, было́ не было́, пайду́!;

а, всё равно́! ат, усё ро́ўна!;

а, попа́лся! ага, папа́ўся!;

2. (при повторном обращении) а;

Пётр, а Пётр! Пётр, а Пётр!, разг. Пятро́, а Пятро́!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

паперако́шваць I сов. (о многом — искривить) перекоси́ть

паперако́шваць II сов. (о многом, многих — перейти межу при косьбе) перекоси́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

по́руч нареч. (о людях) ря́дом; (при гл. состояния, нахождения — ещё) во́зле, по́дле;

дзе́ці іду́ць п. — де́ти иду́т ря́дом

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

рыга́ць несов.

1. разг. (издавать громкий звук при отрыжке) рыга́ть;

2. груб., прост. (извергать ртом принятую пищу) блева́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ско́ўзаць сов., разг.

1. стере́ть (при скольжении);

с. падэ́швы — стере́ть подо́швы;

2. измя́ть (качаясь);

с. пасце́ль — измя́ть посте́ль

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

гаро́х, -ху м. горо́х;

◊ як у сцяну́ ~хам — как об сте́ну горо́х;

за царо́м Гаро́хам — шутл. при царе́ Горо́хе;

хто ў боб, хто ў г. — кто в лес, кто по дрова́;

як г. пры даро́зе — как горо́х при доро́ге

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Непрылю́дны ’нелюдзімы’ (міёр., Нар. сл.), няпрылю́дны ’тс’ (Сл. ПЗБ), нэпрылю́дны ’непрыемны, няветлівы, дзіклівы’ (Полес. этнолингв. сб., 10), непрылю́дак ’маўклівы, дзікаваты чалавек’ (мядз., Нар. сл.), ’нелюдзень’ (Жд. 1). Можа разглядацца як недакладная беларуска-сербахарвацкая ізалекса, параўн. серб.-харв. неуљудан човек, якому адпавядае зах.-палеск. нэпрылюдна людына (Талстыя, Полес. этнолингв. сб., 10), што, аднак, не дае падстаў для рэканструкцыі адпаведнага праславянскага слова. Хутчэй за ўсё, самастойнае ўтварэнне на базе спалучэння пры людзе > прылюдна, як рус. при народе > принародно ’яўна, на вачах у людзей’, якое магло ўзнікаць у розныя перыяды ў асобных славянскіх мовах, параўн. дакладны адпаведнік славен. nepriljuden ’маўклівы, няветлівы, нелюдзімы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)