усвядо́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак., што.
Поўнасцю, да канца зразумець што‑н.; уразумець. Юнацтва планеты ўсвядоміла, што сёння ствараецца будучыня і для яго. «Маладосць». Адна справа ўсвядоміць з’яву, другая справа пазбыцца схільнасцей і звычак, якія ты ўвабраў з малаком маці. Карпюк. [Стасюню] падвялі да Кісялёва, і толькі цяпер яна поўнасцю ўсвядоміла ўсё, што адбылося. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прачыні́ць, ‑чыню, ‑чыніш, ‑чыняць; зак., што.
Не поўнасцю адчыніць. Ганна прачыніла дзверы, бокам праціснулася на двор. Місько. [Міхась:] — Душна тут. Прачыні акно. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апо́крыфы, ‑аў; адз. апокрыф, ‑а, м.
Старажытныя рэлігійныя кнігі, забароненыя царквой, таму што іх змест не поўнасцю супадаў з патрабаваннямі афіцыйнага веравучэння.
[Ад гсэч. apokryphos — тайны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зрасхо́даваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што.
Скарыстаць для якой‑н. мэты, патраціць на што‑н. (звычайна поўнасцю, усё). Зрасходаваць грошы. Зрасходаваць боепрыпасы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́чарпацца, ‑аецца; зак.
1. Выбрацца да канца ў выніку чэрпання. Вычарпалася вада ў калодзежы.
2. перан. Поўнасцю расходавацца, скончыцца. Вычарпаліся сродкі, сілы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дасы́та, прысл.
Поўнасцю, уволю (пад’есці, напіцца). Шапацеў і гаманіў рэдкі, але лапаткі дождж. Сырая ноч абдымала зямлю, дасыта напаіўшы яе вадою. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
давучы́ць, -вучу́, -ву́чыш, -ву́чыць; -ву́чаны; зак.
1. каго-што. Давесці навучанне каго-н. да канца.
Д. сына.
2. што. Вывучыць што-н. поўнасцю або да якой-н. мяжы.
Д. табліцу множання.
Д. урок.
Д. паэму да другога раздзела.
|| незак. даву́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вы́мерці, 1 і 2 ас. не ўжыв., -мра; -мер, -рла; зак.
1. Поўнасцю знікнуць у выніку гібелі, смерці.
Племя вымерла.
2. Абязлюдзець, апусцець у выніку масавай смерці жыхароў ад голаду, эпідэміі.
Вёска вымерла ад эпідэміі.
|| незак. выміра́ць, -а́е.
|| наз. выміра́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прачы́нены, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. да прачыніць.
2. у знач. прым. Адчынены не поўнасцю. За прачыненым акном пачало варушыцца лісце. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інвалі́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Чалавек, які поўнасцю або часткова страціў працаздольнасць у выніку ранення, знявечання ці хваробы. Інвалід працы. Інвалід другой групы.
[Лац. invalidus — бяссільны, слабы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)