ко́лькасць, ‑і, ж.
1. Лік, велічыня, аб’ём, маса. Вялікая колькасць. Колькасць кніг. Павелічэнне колькасці ападкаў.
2. Філасофская катэгорыя, якая памагае пазнанню адлюстроўваць прадметы і з’явы навакольнага свету з боку аб’ёму, ліку, ступені развіцця, тэмпаў змянення і інш. (выкарыстоўваецца ва ўзаемадзеянні з катэгорыяй якасці). Пераход колькасці ў якасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́шы
1. прил., в разн. знач. пе́ший;
п. перахо́д — пе́ший перехо́д;
п. строй — пе́ший строй;
2. в знач. сущ. пе́ший;
◊ п. ко́ннаму не тава́рыш — погов. пе́ший ко́нному не това́рищ
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рэвалю́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.
1. Карэнны пераварот у жыцці грамадства, які прыводзіць да ліквідацыі старога грамадскага і палітычнага ладу і да перадачы ўлады ў рукі іншага класа.
Буржуазная р. (якая звяргае буржуазны лад і ўстанаўлівае ўладу перадавога класа). Кастрычніцкая р. 1917 г.
2. Карэнны пераварот, рэзкі скачкападобны пераход ад аднаго якаснага стану да другога.
Навукова-тэхнічная р.
|| прым. рэвалюцы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Р. час.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
я́касць, -і, ж.
1. Характэрная адзінка, істотная ўласцівасць, якая адрознівае адзін прадмет ці з’яву ад другіх.
Колькасць і я.
Пераход да новай якасці.
2. Тая або іншая ўласцівасць, годнасць, ступень прыгоднасці каго-, чаго-н.
Я. работы.
Я. прадукцыі.
Выдатная я.
Высокія душэўныя якасці.
◊
У якасці каго-чаго, прыназ. з Р — як хто-, што-н.
Прысутнічаць у якасці наглядальніка.
|| прым. я́касны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Якасныя змены.
Якасныя адрозненні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Кружану́ць ’груба вылаяцца’, ’голасна заспяваць хорам’ (Бяльк.). Да кругі (гл.). Семантычны пераход: ’круг’ > ’хор’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Перала́зіны ’пераезд у новы дом’ (Нас.) — у выніку кантамінацыі лексем пераход і ўлазіны ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перестро́йка
1. перабудова, -вы ж.;
2. воен. перастро́йка, -кі ж., перашыхтава́нне, -ння ср.;
3. муз. перанала́дка -кі ж.,
4. радио перахо́д, -ду м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
латыніза́цыя
(ад п.-лац. latinizare = латынізаваць)
1) увод лацінскай мовы і лацінскай культуры;
2) пераход на лацінскі алфавіт.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
су́біта
(іт. subito = раптоўна, нечакана)
рэзкі, нечаканы пераход пры выкананні музычнага твора (напр. ад вялікай гучнасці да ціхай).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
субліма́цыя
(лац. sublimatio = падніманне)
пераход рэчыва пры награванні з цвёрдага стану непасрэдна ў газападобны, абмінаючы вадкі (проціл. дэсублімацыя).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)