◎ По́ўрэй, повэрэй, повэр ’вырай’ (ТС). Да выраі 5, выр (гл.). Пачатак слова, магчыма, звязаны з павярнуць (павернуць) ’вярнуць (назад)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аме́га

(гр. о mega)

апошняя літара грэчаскага алфавіта;

альфа і а. — пачатак і канец, аснова ўсяго.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

архего́ній

(ад гр. arche = пачатак + gone = нараджэнне)

жаночы палавы орган мохападобных, папарацепадобных і голанасенных раслін.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

арыгіна́тар

(ад лац. origo, -ginis = паходжанне, пачатак)

асоба, якая працуе над вывядзеннем новых гатункаў раслін.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

прэліміна́рыі

(фр. préliminaire, ад лац. prae = раней, перад + limen, -minis = пачатак)

папярэднія, падрыхтоўчыя рашэнні, перагаворы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кія́х, ‑а, м.

Абл.

1. Пачатак кукурузы. На стале, засланым святочным абрусам, .. стаялі.. дзве пляшкі самагонкі, закаркаваныя кавалкамі кіяха. Шамякін.

2. толькі мн. (кіяхі́, ‑оў). Кукуруза. На агародзе, у кіяшніку [радысты] спыніліся. Кіяхі — як лес. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кія́х ’пачатак кукурузы, кукуруза’ (ТСБМ, Выг., Некр., Янк. Мат., Мат. Гом., ТС, Сержп. Грам., Нар. лекс., Жыв. сл.). Гл. кіяк.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Напрадве́сні ’ў пачатку вясны, ранняй вясной’ (Гарэц., Сл. ПЗБ), напрадвясне́ ’тс’ (Сцяц.), na paradv́eśńe ’тс’ (Кліх). Гл. прадве́сне ’пачатак вясны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Нітве́дама ’немаведама’ (мядз., Нар. словатв.). Відаць, з нет (гл.) і ведама (гл. ведаць); пачатак слова — вынік кантамінацыі нет-Хні > ніт

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аз, аза, м.

1. Старадаўняя назва літары «а». Аз, букі, ведзі... — а, б, в...

2. займ. У царкоўнаславянскай мове — назва першай асобы адз. ліку.

3. толькі мн. (азы́, азо́ў). Самы пачатак.

•••

Пачаць з азоў гл. пачаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)