Выжыма́ць ’выціскаць’ (Бяльк.), выжыма́цца ’натужвацца; выкідваць штукі, рабіць выбрыкі’ (Бяльк.), выжаць спарт. ’павольна ўзняць штангу, гіру і г. д.’ (БРС). Запазычанне з рус.выжать, выжимать ’выціскаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прыцю́паць ’прыйсці павольна, па-старыкоўску’ (Янк. 2), прыцюпацца, пріцюпацца, пріцёпацца ’змарыцца ходзячы, здарожыцца’ (Нас.; мсцісл., З нар. сл.), прытіпатысь экспр. ’прыйсці’ (кам., Жыв. НС). Гл. цюпаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Festina lente (Suetonius)
Спяшайся павольна.
Спеши/торопись медленно.
бел. Цішэй едзеш ‒ далей будзеш. Ідзі ціха, абмінеш ліха. Ціхім крокам далей зойдзеш. Як паедзеш у аб’езд, будзеш у абед, а як нацянькі ‒ будзеш к вячэры.
рус. Тише едешь ‒ дальше будешь. Потише ‒ к делу поближе. Дело верши, да не спеши. Тихий воз будет на горе. Шагом обозы идут.
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
sácht, sáchte
1.
a ці́хі, паво́льны, асцяро́жны
2.
adv асцяро́жна, паво́льна, ці́ха
ímmer [nur mal] ~e! — спако́йна!, ці́ха!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
светлабо́кі, ‑ая, ‑ае.
Са светлымі бакамі (пра жывёлу, птушак, дрэвы). Андрэй з начальнікам штаба і камандзірамі атрадаў Павольна ішоў між стромкіх, светлабокіх соснаў і аглядваў тых, каму ўдалося вырвацца з блакады.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чарапа́ха, -і, ДМ -па́се, мн. -і, -па́х, ж.
1. Жывёліна атрада паўзуноў, пакрытая касцявым панцырам, якая вельмі павольна рухаецца на кароткіх лапах, што могуць разам з галавой і хвастом уцягвацца ў панцыр.
Марская ч.
2.зб. Рагавыя пласцінкі панцыра гэтай жывёлы, а таксама вырабы з такіх пласцінак.
|| памянш.чарапа́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
БРОМАРГІРЫ́Т, мінерал класа галагенідаў, брамід серабра, AgBr. Утварае цвёрдыя растворы з хлораргірытам, т.зв. эмбаліт Ag(Cl, Br), іншы раз з прымессю ртуці. Крышталізуецца ў кубічнай сінганіі. Утварае скарынкі, налёты, жаўлакі, суцэльныя масы, радзей дробныя крышталі. Колер зялёны, жоўты, на паветры павольна цямнее. Бляск крышталёў алмазны, смаляны. Цв. каля 2,5. Шчыльн. каля 6,4 г/см³. Утвараецца ў зонах акіслення радовішчаў сераброзмяшчальных сульфідных рудаў. Уваходзіць у састаў сярэбраных рудаў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ада́жыо
(іт. adagio = павольна)
1) муз. павольны тэмп, больш хуткі, чым ларга, але павольнейшы за андантэ;
2) музычны твор або яго частка ў такім тэмпе;
3) павольная частка сольнага або дуэтнага балетнага танца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
незако́нчаны, ‑ая, ‑ае.
Які не даведзены да канца; незавершаны. Незакончанае пісьмо. Незакончаная адукацыя. □ Высокі вежавы кран павольна рухаўся па рэйках, падаючы цэглу і раствор на рыштаванні незакончанага будынка.Хадкевіч.
•••
Незакончанае трываннегл. трыванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыйсці, рухаючыся павольна, з цяжкасцю (звычайна па вадзе, снезе і пад.). — А вы думаеце, што і Сашка прыбрыдзе на сход? — не без здзіўлення запытаў Юлік.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)