э́нскі, ‑ая, ‑ае.
Ужываецца замест назвы, якая па якіх‑н. прычынах павінна застацца невядомай і не можа быць указана; абазначае: нейкі. На заставе энскай, На застрэшку гор — Хлопцы са Смаленска І адзін маёр. Голуб.
[Ад назвы лац. літары «n».]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпрацава́ць, -цу́ю, -цу́еш, -цу́е; -цу́й; -цава́ны; зак.
1. што. Разлічыцца за доўг сваёй працай.
А. за грошы.
2. што. Папрацаваць нейкі час.
А. пяць дзён у полі.
3. Скончыць працаваць; стаць непрыгодным для працы; знасіцца ад працяглага выкарыстання.
А. сваё.
4. што. Надаць чаму-н. канчатковы выгляд; дамагчыся майстэрскага выканання.
А. нумар праграмы.
|| незак. адпрацо́ўваць, -аю, -аеш, -ае (да 1, 2 і 4 знач.).
|| наз. адпрацо́ўванне, -я, н. (да 1, 2 і 4 знач.) і адпрацо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
адрабі́ць, -раблю́, -ро́біш, -ро́біць; -ро́блены; зак.
1. Адпрацаваць узамен за што-н.
Я адраблю вам на касьбе.
2. Скончыць, перастаць рабіць, працаваць.
Дзед сваё ўжо адрабіў.
3. Папрацаваць, парабіць нейкі час.
Адрабіў два гады.
4. чаго-што. Зрабіць так, каб вярнуць што-н. да ранейшага стану.
Таго, што зробіш, часам назад не адробіш.
5. Стаць непрыгодным для працы; знасіцца ад працяглай работы.
|| незак. адрабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і адро́бліваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 4 знач.).
|| прым. адрабо́тачны, -ая, -ае (да 1 і 4 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
камерса́нт, ‑а, М ‑нце, м.
Той, хто займаецца гандлем, камерцыяй, пераважна ў буйных маштабах. [Лялькевіч] вельмі ўзрадаваўся, калі нейкі камерсант, відаць, гандляр мясам ці, можа, іншым чым, запрапанаваў купіць усе яго бочкі, цэбры, вёдры оптам. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пабразгаце́ць, ‑гачу, ‑гаціш, ‑гаціць; ‑гацім, ‑гаціце; зак.
Тое, што і пабразгатаць. [Максім] пабразгацеў у каморы начыннем, узяў малаток, бабку для кляпання касы, нейкі адмысловы шпянёк, пласкагубцы і, кінуўшы Толю «пайшлі!», падаўся з ім на востраў. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакі́дацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Пражыць, перабыць як-небудзь нейкі час. Здавалася, .. [Параску] зусім не цікавіла, дзе яе гаспадар перакідаецца ноч. Лобан.
перакіда́цца, ‑а́юся, ‑а́ешся, ‑а́ецца; незак.
1. Незак. да перакінуцца.
2. Зал. да перакіда́ць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сабарно́ ’вялізны сабака’ (ТС, Скарбы), сабо́рно ’сабака’ (Мат. Гом.). Укр. соба́рний ’сабачы’; сюды ж, відаць, рус. пск. соба́рник ’буян, грубіян’, соба́рничать ’буяніць’. Нейкі складаны словаўтваральны варыянт ад сабака 1. Магчыма, першапачаткова частка ‑ака ў гэтым слове была заменена экспрэсіўным суфіксам ‑ара (‑ор) (аб суф. гл. SP, 21 і наст.), адкуль быў утвораны прым. з суф. ‑н‑, гл. украінскі прыклад. Прыметнік быў субстантываны суф. ‑о. Няпэўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
pewien
I pew|ien
нейкі, некаторы, пэўны; адзін;
~ien pan — адзін (нейкі) чалавек;
~ien nasz znajomy — адзін наш знаёмы;
od ~nego czasu — з некаторага (пэўнага) часу;
w pewien nych wypadkach — у некаторых выпадках;
pewien nego dnia — аднойчы, аднаго разу
II
упэўнены
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
затушы́ць, ‑тушу, ‑тушыш, ‑тушыць; зак., што.
Спыніць гарэнне чаго‑н.; патушыць, пагасіць. Затушыць папяросу. Затушыць лямпу. Затушыць пажар. // перан. Спыніць, заглушыць. — Калі я і кахаў яе, то гэта, можа, ад таго, каб затушыць нейкі боль. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дажджаві́к, ‑а, м.
Плашч з непрамакальнага матэрыялу для засцярогі ад дажджу. Дубовік моршчыў буры ад загару твар, час ад часу прыкрываючы яго каўняром плашча-дажджавіка. Сіўцоў. Перад хатай таптаўся нейкі чалавек у старым цыратавым дажджавіку. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)