спадаро́жнік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Чалавек, які знаходзіцца ў дарозе разам з кім-н.
Мой с. — вясёлы чалавек.
2. перан. Тое, што спадарожнічае чаму-н., з’яўляецца разам з чым-н.
Сырое надвор’е — с. прастудных захворванняў.
3. Нябеснае цела, якое рухаецца вакол планеты, зоркі.
С.
Зямлі — Месяц.
4. Касмічны апарат, які запускаецца ў касмічную прастору з дапамогай ракетных установак.
Запусціць с.
|| ж. спадаро́жніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 1 знач.).
|| прым. спадаро́жнікавы, -ая, -ае (да 4 знач.; спец.) і спадаро́жніцкі, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Lota licet cornix, tamen enitet albidior vix
Хоць варона пер’е і купала, бялейшая ад гэтага не стала.
Хотя ворона перья и купала, белее от этого не стала.
бел. Як бы сава ш старалася лятаць, а за сокала не будзе. Колькі варону ні мый, белай не будзе.
рус. Природа и царю воевода. Что природа дала, того мылом не отмоешь. Как волка ни корми, он всё в лес смотрит. Как дерево ни гни, оно всё вверх растёт. Кто волком родился, тому лисой не бывать. Сколько ни мой гагару, она белей не будет. Гони природу в дверь, она влетит в окно. Поросёнка хоть мой, хоть не мой, а он в грязь лезет.
фр. Nature ne peut mentir (Природа не может лгать).
англ. To wach a blackamore white (Отмыть ворона добела).
нем. Staub bleibt Staub und wenn er bis zum Himmel fliegt (Пыль и до небёс вознесётся, а всё пылью останется).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
twin2 [twɪn] v.
1. аб’ядно́ўваць, злуча́ць; быць блізнюко́м;
He twins with me. Ён мой блізнюк.
2. парадні́ць;
Міnsk is twinned with Nottingham. Мінск – горад-пабрацім Нотынгема.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
heaven [ˈhevn] n. не́ба; нябёсы
♦
(Good) Heavens!/Heavens above! infml Бо́жа мой!; О Бо́жухна!;
For heaven’s sake! На ла́ску бо́жую!;
the heavens opened пача́ўся мо́цны дождж
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
го́луб, ‑а; мн. галубы, ‑оў; м.
1. Дзікая або паўсвойская птушка, звычайна з шызым ці белым пер’ем (водзіцца амаль ва ўсіх краінах свету). Лясны голуб. Паштовыя галубы. Разводзіць галубоў.
2. (звычайна пры звароце, часта ў клічнай форме голубе). Разм. Ласкавая назва мужчыны. — Мартыне, мой голубе! вырваўся ты з панскай няволі. Колас. А мой міленькі, голуб сізенькі, коніка сядлае. З нар.
•••
Голуб міру — малюнак белага голуба як сімвал міру.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакло́ннік, ‑а, м.
1. Той, хто пакланяецца каму‑н. як богу.
2. Той, хто з захапленнем, з павагай адносіцца да каго‑, чаго‑н. Паклоннік мастацтва. □ Выдатны рускі рэжысёр Усевалад Мейерхольд заўважыў неяк маладога паклонніка свайго таленту і запрасіў яго на работу ў тэатр. Рамановіч.
3. Той, хто праяўляе ў адносінах да дзяўчыны, жанчыны сваю сімпатыю. За букет кветак на развітанне мой дарожны паклоннік усё ж атрымаў мой адрас... Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Змучыцца, спакутавацца (звычайна пра душу, сэрца). Сэрца маці збалела ў трывозе. Новікаў. За вайну, напэўна, дружа мой, Перажыў і ты, збалеў душой. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вяршэ́нства, ‑а, н.
Уст. Пануючае, кіруючае становішча. / у паэт. ужыв. Прымі ж удзячнасці вяршэнства, Бярозавы мой сіні кут, Што ты ўбярог маё маленства Ад слёз дарослых і пакут. Вярба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крыўля́ка, ‑і, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑ляцы, Т ‑ай, ж.
Разм. Той, хто крыўляецца, паводзіць сябе ненатуральна. — Мой брат. Уладзіслаў. Ён добры, толькі крыўляка. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ло́вы, ‑аў; адз. няма.
Уст. Паляванне без агнястрэльнай і халоднай зброі. Мой дзед ездзіў на лавы ўжо з беркутам, а бацька, удасканаліўшы промысел продкаў, акрамя беркута, меў ганчака. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)