зна́йда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
1. Сабака, які прывучаны адшукваць дзічыну або чалавека па следзе.
2. перан. Разм. Сышчык, шпіён. Машэка рады знайдзе гэтай І не марнуе дарма час. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крыжавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Скрыжаваны, перакрыжаваны. Крыжавая дарога. □ На крыжавых пуцінах з ёй сустрэўся — Куды ісці, не ведала яна. Купала.
2. Які мае адносіны да крыжа (у 5 знач.). Крыжавая косць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
музыка́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Здольны да музыкі; які тонка разумее музыку. Музыкальныя здольнасці. Музыкальная натура.
2. Прыемны для слыху; меладычны. Музыкальны голас. □ Купала як паэт вельмі даражыць музыкальным бокам паэзіі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцю́жны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Халодны, марозны. Тыя ж на поўначы — З вёснаў да вёснаў — У сцюжнай Карэліі Высяцца сосны. Купала. А снежань туманны, Халодны І сцюжны. Жалобнага маршу Гучыць вадаспад. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БЫВАЛЬКЕ́ВІЧ Палікарп Рыгоравіч
(3.3.1855 — пасля 1921),
бел. журналіст. Выкладаў у Нясвіжскай настаўніцкай семінарыі, з 1891 рэдактар газет «Виленский вестник», «Западный вестник», «Окраины России». У 1904 заснаваў у Мінску газ. «Белорусский вестник» велікадзяржаўна-шавініст. кірунку. З 1907 чл. «Рускага ўскраіннага т-ва», з 1918 Беларускага вольна-эканам. т-ва ў Петраградзе. У 1921 служачы Рэўваенсавета Рэспублікі ў Маскве. Аўтар фалькл.-этнагр. даследавання «Іван Купала (у в. Вуглы Слуцкага пав. Мінскай губ.)» (Этнографическое обозрение. 1891. № 4).
В.У.Скалабан.
т. 3, с. 370
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
бяда́чы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да бедака, уласцівы бедаку. Палац ваш [панскі] смяецца з нядолі бядачай. Купала. Нягледзячы на бядачы лёс, народ ніколі не траціў пачуцця гумару, верыў у лепшую будучыню. Саламевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ау́л, ‑а, м.
Паселішча на Каўказе і ў Сярэдняй Азіі. Грузінка, і сонца, і снежныя горы, Віно вінаграднае, месяц і зоры, Шчаслівыя сонечна саклі, аулы... О, колькі прастору для думкі чулай! Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гартава́ны і гарто́ваны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад гартаваць.
2. у знач. прым. Апрацаваны гартаваннем (пра метал, металічныя вырабы). Гартаваная сталь. // перан. Стойкі, вынослівы. Расце змена камунарам Стойкім, гартаваным. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загу́ба, ‑ы, ж.
Разм. Гібель, смерць. А пад небам — рой крылаты — Самалётаў цэлы вырай. Як зірнеш, дык ажно люба, Галава аж ходам ходзіць! Во дзе ворагу загуба, Калі ўздумае нам шкодзіць! Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збе́днены, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад збедніць.
2. Які збедніўся, стаў або прыкінуўся бедным і няшчасным. Яны ўперад ідуць Шляхам бітым, ясным, Ты [аднаасобнік] пляцешся ў хвасце, Збеднены, няшчасны. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)