пралетарыя́т, ‑у, М ‑рыяце, м.
У капіталістычным грамадстве — клас наёмных рабочых, які эксплуатуецца капіталістамі і пазбаўлены сродкаў вытворчасці. [Сцёпка:] — Я цяпер ведаю ролю пралетарыяту ў рэвалюцыі і яе ролю ў тым, каб завесці новыя парадкі і новае жыццё. Колас.
•••
Дыктатура пралетарыяту гл. дыктатура.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Плашчу́га́ 1, плашчуха́, пласкуга́ ’брыца, Echinochloa crus gaili L.’ (гродз., кобр., мін., ЛА, 1: лях., баран., Сл. ПЗБ; стаўб., Жыв. сл.); пласку́га ’пустазелле’ (Скарбы), ’асака, Carex L.’. Да плоскі (гл.) і суф. ‑уга, ‑уха з непахвальным значэннем. Названа паводле плоскага сцябла.
◎ Плашчу́га 2, пласкуга, клас кука, пластуна ’мужчынскія каноплі’ (баран., навагр., гродз., ДАБМ, камент., 870). Гл. плоскага ’тс’, утварыліся пры ўсячэнні асновы д&пласк‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кнідаспары́дыі
(н.-лац. cnidosporidia)
клас аднаклетачных жывёл тыпу прасцейшых; паразітуюць у клетках рыб, чарвей.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
заціка́віць, ‑каўлю, ‑кавіш, ‑кавіць; зак., каго-што.
1. Абудзіць у кім‑н. цікавасць, прыцягнуць чыю‑н. увагу. І што асабліва зацікавіла дзеда Талаша, дык гэта паведамленне аб Саўку і яго фальшывым партызанстве. Колас. Загадкавая гісторыя зацікавіла ўвесь клас. Хомчанка.
2. Заахвоціць матэрыяльна, практычнымі выгодамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
незямны́, ‑ая, ‑ое.
1. Які знаходзіцца па-за межамі Зямлі 1 (у 1 знач.).
2. перан. Узвышаны, незвычайны; ідэальны. Дзяўчына здавалася яму нечым незямным: заходзіла яна ў клас — і для юнака ўзыходзіла сонца, набліжалася яна — і ён стойваў дыханне, быццам гэта магло абразіць яе. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сяля́нства, ‑а, н.
Клас сялян. Саюз пралетарыяту з сялянствам. □ Сялянства, у тым ліку і беларускае, пад кіраўніцтвам рабочага класа ўсё шырэй і шырэй уцягваецца ў барацьбу супроць самадзяржаўя. Каваленка. // У дарэвалюцыйнай Расіі — сялянскае саслоўе. Паходзіць з сялянства. // зб. Сяляне. Тут [у карчме] п’янствавала навакольнае сялянства. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фармірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак.
1. каго-што. Выпрацоўваць у каго-н. адпаведныя рысы характару, светапогляд і пад.
Ф. характар вучняў.
2. што. Ствараць, арганізоўваць (калектыў, клас, вайсковую часць і пад.).
Ф. атрад.
Ф. урад.
3. што. Састаўляць цягнік, счэпліваючы пэўным парадкам вагоны.
Ф. таварны састаў.
|| зак. сфармірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны.
|| наз. фармірава́нне, -я, н. і фарміро́ўка, -і, ДМ -о́ўцы, ж.
|| прым. фарміро́вачны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).
Ф. пункт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
league [li:g] n.
1. лі́га, аб’ядна́нне, саю́з
2. клас, катэго́рыя;
be not in the same league (as) не ісці́ ні ў яко́е параўна́нне
♦
be in league (with smb.) быць у змове́(з кім-н.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ра́нец, ‑нца, м.
Паходная вайсковая або вучнёўская сумка, якую носяць на лямках за спіной. [Сцёпа] наўмысна доўга тупаў ля парога каванымі абцасамі, быццам абіваючы снег. Потым з размаху кідаў праз увесь клас на сваю парту ранец з кніжкамі. Курто. [Адась Гушка] дастае з ранца пачак газет і раскідае па акопе. Чорны.
[Ням. Ranzen.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гнетапсі́ды
(н.-лац. gnetopsida)
клас дрэвавых, кустовых раслін або ліян аддзела голанасенных з супраціўным цэльным лісцем.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)