прыча́л, -а і -у, м.

1. -у, гл. прычаліць.

2. -а, мн. -ы, -аў. Вяроўка, канат, якім прычальваюць.

Замацаваць, кінуць, падаць п.

3. -а, мн. -ы, -аў. Месца, дзе прычальваюць.

Карабель стаіць каля прычала.

|| прым. прыча́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

смуга́, -і́, ДМ смузе́, ж.

1. Падобная на дым, лёгкая атмасферная пялёнка, дымка, туман.

Небасхіл заслаўся смугой.

Каля лесу слалася с.

2. перан. Тое, што перашкаджае ясна бачыць, затуманьвае.

С. засцілае вочы.

С. на твары (журботны настрой).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

завалту́зіцца сов.

1. завози́ться;

з. каля́ аўтамашы́ны — завози́ться во́зле автомаши́ны;

2. забара́хтаться (в сене, воде и т.п.)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ашвартава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., што.

Спец. Замацаваць (судна) тросамі (швартовамі) на стаянцы каля прычала або каля другога судна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мітусі́цца, -тушу́ся, -ту́сішся, -ту́сіцца; -ту́сімся, -ту́сіцеся, -ту́сяцца; незак.

1. Хутка і без перапынку перамяшчацца ў розных напрамках.

Мітусяцца людзі на вакзале.

Думкі мітусяцца (перан.).

2. Увіхацца, хутка рабіць што-н.

М. каля печы.

3. Мільгацець перад вачамі.

Літары мітусяцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

папа́свацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

1. Карміць коней у дарозе ў час адпачынку, рабіць папаску.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пасвіцца дзе-н. час ад часу.

3. перан. Мець пажыву, карысць (разм.).

І вы каля яго папасваецеся?

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

руль, -я́, мн. -і́, -ёў, м.

Прыстасаванне для кіравання рухам судна, самалёта, аўтамабіля.

Р. аўтамабіля.

Паветраны р. (у лятальнага апарата). Сядзець, стаяць за рулём.

Стаяць каля руля (таксама перан.: кіраваць; кніжн.).

|| прым. рулявы́, -а́я, -о́е.

Рулявое кола.

Рулявое кіраванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

niecały

niecał|y

няцэлы, няпоўны;

~y miesiąc — няпоўны месяц; каля (блізка) месяца;

kosztuje ~e trzy złote — каштуе каля трох злотых

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Qui tangit picem, contaminabitur

Хто дакранаецца да смалы, пэцкаецца.

Кто касается смолы, марается.

бел. Каля вады намочышся/каля мукі запылішся. Каля вады стаяць ‒ сухому не быць.

рус. Близ смолы ходишь ‒ обчернишься, близ огня ‒ обожжёшься. Грязью играть ‒ только руки марать. По саже хоть гладь, хоть бей ‒ всё будешь чёрен от ней.

фр. On ne saurait manier du beurre qu’on ne s’en graisse les doigts (Нельзя сбить масло, не испачкав пальцев).

англ. You cannot touch pitch without being defiled (Нельзя дотронуться до мазута и не замараться).

нем. Wer Pech angreift, besudelt sich (Кто трогает смолу, пачкает себя).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

перево́з в разн. знач. пераво́з, -зу м.;

перево́з гру́зов пераво́з гру́заў;

остано́вка у перево́за прыпы́нак каля́ пераво́зу.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)