сахра́н Лес, пакінуты расці на доўгі тэрмін (Сур.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Прадаўгава́ты ’падоўжаны; большы ў даўжыню, чым у шырыню’ (ТСБМ). Конфікснае (пра- + ‑аты) утварэнне ад доўгі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

даліхамо́рфны

(ад гр dolichos = доўгі + -морфны)

які характарызуецца вузкім тулавам і доўгімі канечнасцямі (пра тып цела чалавека).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

навадзі́ць, ‑ваджу, ‑водзіш, ‑водзіць; пр. навадзіў, ‑дзіла; зак., каго.

1. Прывесці многа каго‑н. куды‑н.

2. Павадзіць каго‑н. доўгі час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напластава́цца, ‑туецца; зак.

1. Размясціцца пластамі. Напластаваліся наносы.

2. перан. Захавацца ў пэўнай паслядоўнасці за доўгі перыяд часу. У душы напластаваліся ўспаміны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ско́сак, ‑ска, м.

Спец.

1. Коса зрэзаны клін (тканіны, дрэва і пад.).

2. Каса, якая за доўгі перыяд працы зрэзалася, стала вузкай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

то́га, ‑і, ДМ тозе, ж.

Гіст. У старажытных рымлян — верхняе мужчынскае адзенне, доўгі плашч без рукавоў.

•••

Убірацца ў тогу гл. убірацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цыга́ністы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які нагадвае па выгляду і па характару цыгана. Гаспадар — Сямён Марчанка — цыганісты, доўгі і вёрткі, як уюн. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

litania

ж.

1. рэл. літанія;

2. перан. доўгі надакучлівы пералік чаго

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Верацёльніца ’доўгі дажджавы чарвяк’ (Шат.). Параўн. верацённік ’змяя’ (Сцяшк. МГ). Да верацяно́ (назва дадзена па форме).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)