Verbum

нішто́¹, нічо́га, нічо́му, нішто́, нічы́м, ні аб чым; займ. адмоўны.

1. Ні адзін прадмет, ніякая з’ява, ніякая справа.

Яго н. не цікавіць. 2. у знач. наз. нішто́, нескл., н. Пра каго-, што-н., хто (што) нічога сабой не ўяўляе, не мае ніякай цаны. Ператварыцца ў н.

нішто́².

1. прысл. (часта ў спалучэнні са словам «сабе»). Нядрэнна, ніштавата, даволі добра.

Жывуць н. сабе.

2. безас., у знач. вык. Хоць бы што, не шкодзіць.

Працуе без адпачынку — і н.

3. у знач. вык. (часта ў спалучэнні са словам «сабе»). Неблагі, нядрэнны.

Ураджай н.

Дзяўчына н. сабе.

нішчы́мніца, -ы, ж. (разм.).

1. Посная ежа.

Сядзець на нішчымніцы.

2. Бясхлебіца.

нішчы́мны, -ая, -ае.

1. Не прыпраўлены скаромным, без скаромнага; посны.

Нішчымная капуста.

2. Без нічога, без якіх-н. дабавак; пусты.

Есці н. хлеб.

ні́шчыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -чыцца; незак.

Знішчацца, гінуць, прападаць.

Безгаспадарчасцю нішчыцца багацце дзяржавы.

ні́шчыць, -шчу, -шчыш, -шчыць; незак., каго-што.

Знішчаць, разбураць; пустошыць, не даваць развівацца.

Н. лясы.

Агонь спапяляў і нішчыў усё на сваім шляху.

|| наз. нішчэ́нне, -я, н.

нія́к, прысл.

Ніякім чынам; зусім.

Н. нельга.

Н. не ўспомніць.

ніякава́та, прысл. (разм.).

1. Няёмка, не па сабе, сарамліва.

Адчуваць сябе н.

2. Нязручна.

Пісаць левай рукой было н.

нія́кі, -ая, -ае, займ. адмоўны.

1. У адмоўных сказах: ніводны, які б ні быў.

Ніякія довады не памаглі.

2. у спалучэнні з часціцай «не». Зусім не (разм.).

Н. я не сваяк табе.

◊

Без нічога ніякага (разм.) — без дай прычыны; раптоўна.

Не вытрымліваць ніякай крытыкі — быць нікуды не вартым.

нова... (а таксама нава...).

Першая састаўная частка складаных слоў у знач.:

1) новы (у 1 знач.), які ўпершыню з’явіўся, напр.: новазаведзены, новаўтварэнне;

2) які адносіцца да новых месц, да новага месца, напр.: новаадкрывальнік, новапасяленец;

3) не старажытны (у 1 знач.), напр., новаеўрапейскі;

4) які толькі што пачынае што-н., прыступае да чаго-н.; які з’яўляецца навічком, напр.: нованароджаны, новапрызначаны.