па-над, прыназ. з Т.

Ужыв. пры ўказанні на каго-, што-н., над якімі ў пэўным кірунку адбываецца рух, дзеянне або зверху над якімі што-н. адбываецца.

Песні плылі па-над гаем.

Гучыць голас міру па-над светам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

парша́, -ы́, ж.

1. Заразная скурная хвароба, а таксама струпы, якія паяўляюцца пры гэтай хваробе на скуры пад валасамі.

2. Захворванне сельскагаспадарчых раслін, якое характарызуецца паверхневым паражэннем тканак (з’яўленнем на сцёблах, лісці, клубнях, пладах плям, барадавак і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

рэнтге́н², -а, мн. -ы, -аў і пры падліку пераважна рэнтге́н, м.

1. Апарат для прасвечвання.

Р. паказаў змены касцявой тканкі.

Уключыць р.

2. Пазасістэмная адзінка вымярэння дозы рэнтгенаўскага ці гама-выпрамяненняў.

Узровень радыяцыі склаў трыццаць рэнтгенаў у гадзіну.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

скандзі́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; незак., што.

1. Выразна выдзяляць пры вымаўленні састаўныя часткі верша (стопы, склады) націскамі, інтанацыяй.

2. Выразна вымаўляць словы, вылучаючы кожны склад.

Увесь стадыён скандзіраваў: «Шай-бу!

Шай-бу!»

|| наз. скандзі́раванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

тэ́нзар, -а, мн. -ы, -аў, м.

У матэматыцы: велічыня, якая валодае кампанентамі ў кожнай з мноства сістэм каардынат, прычым кампаненты пераўтвараюцца па пэўным законе пры пераходзе ад адной сістэмы каардынат да другой.

|| прым. тэ́нзарны, -ая, -ае.

Тэнзарнае вылічэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

хі́мія, -і, ж.

1. Навука аб складзе, будове, уласцівасцях рэчываў і іх узаемных ператварэннях.

Неарганічная х.

Фізічная х.

2. Якасны склад чаго-н., атрыманы пры дапамозе спецыяльных метадаў і сродкаў.

Х. крыві.

Х. нафты.

|| прым. хімі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

тэрмая́дзерны, ‑ая, ‑ае.

Заснаваны на рэакцыі зліцця некаторых лёгкіх ядраў у больш цяжкія, якая адбываецца пры высокіх тэмпературах з вылучэннем велізарнай колькасці энергіі на працягу вельмі кароткага часу. Тэрмаядзерная энергія. Тэрмаядзерная рэакцыя. // Звязаны з выкарыстаннем энергіі, якая вылучаецца пры такіх рэакцыях. Тэрмаядзерны выбух. Тэрмаядзерная зброя. Тэрмаядзерная вайна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фальц, ‑а, м.

Спец.

1. Шво на месцы змацавання тонкіх металічных лістоў.

2. Прамавугольная канаўка ўздоўж краю дошкі, бруска; паз.

3. Месца згібу аддрукаваных аркушаў кнігі, часопіса і пад. пры фальцаванні.

4. Палоска тканіны, якой абклейваецца форзац для далучэння да ўнутраных краёў аркушаў кнігі пры пераплятанні.

[Ням. Falz.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

звышцяку́часць, ‑і, ж.

Спец. Сукупнасць фізічных з’яў, якія назіраюцца ў вадкім геліі пры тэмпературы, блізкай да абсалютнага нуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

землясо́с, ‑а, м.

Машына для земляных работ, якая пры дапамозе магутнай помпы вымае і перамяшчае разрэджаны вадою грунт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)